Το Ζάππειο
Γράφει ο Χρήστος Α. Τούμπουρος
Χρήστος Α. Τούμπουρος
«Πας Έλλην, χωρίς εξαίρεσιν, έχει το δικαίωμα
να επαγρυπνήση εις την εκτέλεσιν των διατάξεων της παρούσης διαθήκης
μου και τους εναντίους αυτής να τους υποχρεώση διά του νόμου προς
αποζημίωσιν και αποκατάστασιν των ειρημένων διατάξεων».
Πού να φανταζόταν ο Ευαγγέλης Ζάππας όταν
συνέτασσε τη διαθήκη του και έβαζε κι αυτή τη διάταξη-προστατευτική
στην ουσία τυχόν διασπάθισης ή εκμετάλλευσης της περιουσίας που
κατέλειπε ότι αυτή η διάταξη της Διαθήκης θα «άνοιγε την επιθυμία»
σε ιδιωτική εταιρεία διεκδίκησης του Ζαππείου.
Βέβαια τελευταία (από το 2014) είχαν προηγηθεί άστοχες
νομοθετικές ρυθμίσεις που εμπεριέχουν τέτοια παράθυρα και αφήνουν τα
σχετικά περιθώρια.
Αυτή είναι η πραγματικότητα που έδωσε τη
δυνατότητα σε ιδιωτική εταιρεία «σεβόμενη τη βούληση του ευεργέτη»
να διεκδικήσει το Ζάππειο. Προσφυγή λοιπόν με τη σύμφωνη γνώμη της
Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής
με πρόταση η εταιρεία αυτή να δημιουργήσει το Μέγαρο Ολυμπίων,
δηλαδή το Ολυμπιακό
Μουσείο στο Ζάππειο και να «αναδείξει» την τεράστια οικονομική
σημασία από την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων του Ζαππείου. Αυτά
έγιναν πριν από ενάμιση χρόνο. Η αίτηση απορρίφθηκε. Επανήλθε η εν
λόγω εταιρεία με βελτιωμένη αίτηση.
Ευάγγελος Ζάππας
Η αντίδραση είναι πανεθνική, θα έλεγα. Η
Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας , η κορυφαία οργάνωση των
απόδημων Ηπειρωτών
πρωτοστατεί στην όλη προσπάθεια, «να μην ιδιωτικοποιηθεί» το Ζάππειο
και να παραμείνει στο Δημόσιο «σύμφωνα με τη θέληση του διαθέτη και
το περιεχόμενο του ευεργετισμού». Η κινητοποίηση των Ηπειρωτών ήταν
άμεση και σθεναρή. Ήδη ή Πανηπειρωτική συνεκάλεσε Γενικό Συμβούλιο
(23 Οκτώβρη 2019) και
προσκάλεσε όλους τους πολιτικούς φορείς προκειμένου να οργανώσουν
την άμυνά τους και να παραμείνει το Ζάππειο στη σημερινή
διαχειριστική του κατάσταση.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Δημάρχου
Ιωαννίνων Ελισάφ Μωυσή.
«Το Ζάππειο αποτελεί ένα εμβληματικό κτίριο. Ένα κτίριο
ταυτόσημο με την Ηπειρωτική ευεργεσία, με την προσφορά των Εθνικών
Ευεργετών. Είναι καθήκον όλων να διαφυλαχθεί και να παραδοθεί ατόφιο
στις επόμενες γενιές. Κανένας Ηπειρώτης δεν μπορεί να διανοηθεί ότι
το Ζάππειο μπορεί να περάσει στον έλεγχο μιας ιδιωτικής εταιρίας,
κανένας Ηπειρώτης δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι το κόσμημα της
πρωτεύουσας θα υπηρετήσει άλλους σκοπούς», ανέφερε ο Δήμαρχος
Ιωαννίνων.
Μία θα είναι η απάντηση των Ηπειρωτών. «Κάθε
μέρος της Ηπείρου είναι ιερό και απαραβίαστο. Και ασφαλώς δεν
εννοούμε μόνο την εδαφική έκταση, την οποία οι
Ηπειρώτες και οι Ηπειρώτισσες την
υπεράσπισαν
γράφοντας εποποιία στα
βουνά της Πίνδου.
Εννοούμε και εκεί όπου αποτυπώνεται
η Ηπειρώτικη ψυχή, το ηπειρώτικο μεγαλείο και συνταυτίζεται
με πανανθρώπινες αξίες της ανθρωπιάς, της ειρήνης, της προσφοράς και
του ευεργετισμού. Εκεί στο Ζάππειο όπου θεμελιώθηκε η έννοια και η
αξία της ηπειρώτικης προκοπής.
Εκεί είναι ο χώρος όπου μας δίνεται η ευκαιρία να
νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας πάνω σε ακέραιες και δοκιμασμένες αξίες.
Και αυτές οι αξίες είναι του ανθρωπισμού, της συναλληλίας, της
ευεργεσίας και όχι της ιδιωτικής εκμετάλλευσης και εμπορικής
διαμεσολάβησης.
Το Ζάππειο Μέγαρο είναι δημιούργημα
που σημαδεύει την καταγωγή ενός πολιτισμού με πανανθρώπινο
μήνυμα, που λαμβάνει διστάσεις εξωχωρικής και εξωχρονικής
πραγματικότητας και μετατρέπεται σε υπόδειγμα και παράδειγμα τήρησης
και προαγωγής οικουμενικών αξιών. Γιατί ακριβώς η Ηπειρώτικη
ευποποιία, ο Ηπειρώτικος ευεργετισμός, η εθνική τέλος πάντων
συνεισφορά των Ηπειρωτών μεταμορφώνει την ύλη σε πνεύμα, δαμάζει το
πάθος και οδηγεί τον άνθρωπο
στον συνάνθρωπό του. Τέτοιες αξίες και τόσα ιδανικά όλα μαζί
εκφεύγουν την πέτρινη και υλική φθαρτή ουσία και παίρνουν
καθιαγιασμένη πνευματική
μορφή.
Το Ζάππειο είναι πανεθνικό δημιούργημα.
Δεν πωλείται, δεν
ιδιωτικοποιείται και δεν αλώνεται.
Το υπερασπίζει καταρχάς το
ελληνικό πολιτιστικό μεγαλείο και ο αδούλωτος, υπερήφανος και φυσικά
άκαμπτος ηπειρωτισμός.
Ας το καταλάβουν…»
Κωνσταντίνος Ζάππας (1814-1892)
(1870) Μέγαρο Ολυμπίων – Ζάππειο ευεργέτες
Ευάγγελος και Κωνσταντίνος Ζάππας (ανέγερση)
