ΑΡΧΕΙΟ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΥ
*αρ. εγγρ. 1818/11α
Λ Ε Ξ Ι Κ Ο Ν 1
- Αγαπητικός - συγγενής.
- Αγκάθι - εχθρός.
- Αγοράζω - μανθάνω.
- Αίρεσις - εβδομάς.
- Ακίνητον - φυλακή.
- Αλλάζοντες - φύλακες.
- Άνθος - φίλος.
- Απαθής - Σουλτάνος.
- Απαιτών - μέγας δραγομάνος.
- Αποτέλεσμα – καταδίκασμα.
- Αποτυχόντες - Σέρβοι.
- Αρραβών - επικύρωσις.
- Ασήμαντοι - Φράγκοι του Σταυροδρομίου.
- Ασθένεια - περιορισμός, αρέστο.
- Αϋπνία - έλλειψις.
- Βαρώ – δίνω.
- Βρυάρεως – στρατηγός καπιτάνος της ξηράς [καπιτάνοι,
οπλαpχηγoί 'Έλληνες].
- Βρονταί - αξιωματικοί 'Έλληνες.
- Βρoχή - η Αρχή της Εταιρείας.
- Γέρων – Μαίτλαν αρμοστής της Επτανήσου.
- Γλυκείς – oι Ιταλοί
- Δακτυλίδιον - λόγχη.
- Δανείζω - γράφω [στέλλω γράμμα].
- [δάνεισμα - επιστoλή, γράμμα].
- Δένδρα - τουφέκια.
- Δεπουτατζιόνε - υπουργείον.
- Δίδυμος - Λουδοβίκος 18.
- Δυναμοτικά - τροφαί.
- Δυστυχείς - αρχιερείς.
- Εκδικητικοί - προεστοί Πελοποννήσου [Κοτζαμπάσηδες].
- Ελπίζοντες – κατάδικοι.
- Ελέφας - καράβι μεγάλον.
- Εορτή - μην.
- Ερεθίζομαι - οδεύω.
- Ευεργετικός - Καποδίστριας.
- Ζεστός - Διαμαντής Πογυβίνος εις Πετρούπολιν.
- Ημερωθέντες - Βαρβαρέσοι.
- Θέατρον - πεδιάς.
- Ιατρικά - ενδύματα.
- Ίππος - καράβι μικρόν.
- Ισχυρογνώμων - αυτοκράτωρ Φραγκίσκος.
- Καμήλα - εμπορικόν πλοίον.
- Καπετάν Γιάννης - Kαρατζάς.
- Καπ. Δημήτρης - Μουρούζης.
- Καπ. Ευστάθιος - Χαντζαρλίδης.
- Καπ. Μαμούνης - Σούτζοι.
- Καπ. Ευμορφόπουλος – Καλλιμάχης.
- Κατάπαυσις - θάνατος.
- Καταφρόνησις - συγχώρησις.
- Κλεψιγαμία - δολοφονία.
- Κονδυλομάχαιρον - γραμματικός.
- Κοπάδι - στόλος.
- Κοπιώντα - άλογα.
- Κρηδιτάρω - στέλλω [πέμπω].
- Κραμορτάρταρον - μπαρούτι.
- Κύκλωψ - κατάσκοπος.
- Λογαριασμοί - στρατεύματα [πολεμοφόδια] .
- Μ. - μολύβη.
- Μακαρίται - οικογένεια του Μποναπάρτη .
- Ματαιότης - αποτυχία.
- Μαύρισμα - κρύψιμον.
- [Μέθυσοι - Φαναριώτες, άρχοντες Κωνσταντινουπόλεως].
- Μέτοικοι – Τούρκοι
- Μπιλάντζον - πόλεμος [επανάστασις].
- Νικόλαος - Γάλλοι.
- Νηστεύοντες - Βούλγαροι.
- Νότες - πολεμοφόδια.
- Νυξ - φόβος.
- Ξεβούλωμα - προδοσία.
- Ξεκαθάρησις - εκατόν Χιλιάδες.
- Ξύλινοι - ενωμέναι επαρχ. - Αμερικαναί.
- Ξύπνημα - άρνησις.
- Οινοπλουτών - ηγεμών Μολδαυΐας.
- Οινοπόται - Φαναριώται.
- Ολιγώτεροι - Ζακύνθιοι
- Όρεξιν - μίσευμα.
- Οψάρια - σπαθία.
- Παλαιότερος - Πατριάρχης.
- Παρϋός - καπί-κιαχαγιάς.
- Πενθερός - Αληπασάς Ιωαννίνων.
- Πλεονέκτης - έμπopoι 'Έλληνες.
- Πληρωμή - ημέρα.
- Πλούσιοι - Αρμένιοι.
- Πολλοί - Kεφαλoνίται
- Ποιμένες - Βλάχοι.
- Ποιηταί - Έλληνες εις τον στόλον.
- Πολυφρόντιστος - Βεζίρης.
- Πόνος - εναντιότης
- Πουλώ - λαλώ.
- Πορνικώς - κρυφά.
- Πρόθυμοι - 'Έλληνες.
- Προίκα – στρατιωτική βοήθεια
- Πτερωτόν - ταχυδρόμος.
- Σιδηροί - Άγγλοι.
- Σκέπασμα - οίκος
- Σκοτείνιασμα - υποψία.
- Σταθεροί - Γιανισζάροι.
- Στεφάνωμα - ειρήνη.
- Συμπεθέροι - Αλβανοί μωαμετάνοι.
- Συνειθισμένον - κάψιμον.
- Σύνεφα - μέλη της Eταιρίας [ Eταιριστές ].
- Τέλος - φθάσιμον.
- Τιμημένα - φανερά
- Τζιράκι - Πρέσβεις και απόστολοι τής Εταιρίας [
Αποστελλόμενοι ].
- Τραγουδιστής - κανόνι.
- Τυροφάγος - ηγεμών Βλαχίας.
- Υπανδρία - συμμαχία.
- Υποδήματα - χρήματα.
- Φαλιμέντο - κήρυξις.
- Φατούρα - χιλιάς μία.
- Φιλάνθρωπος - Αυτοκράτωρ , Αλέξανδρος.
- Φίλαυτος - Βασιλεύς Πρωσίας.
- Φρόνησις - φυγή.
- Χορευταί - κλέπτικα στρατεύματα.
- Χορός - κλέψιμο.
- Χρονικός - κόνσολας.
- Αριθ. 2. - Πελοπόννησος.
- Αριθ. 5. - Σπέτζαις.
- Αριθ. 6. - Ύδρα.
- Αριθ. 20. - Ιωάννινα.
- Αριθ. 26. - Ρούμελη.
- Αριθ. 39. - Βουκουρέστιον.
- Αριθ. 51. – Γαλάτζι ;
- Αριθ. 62. - Κωνσταντινούπολις.
- Αριθ. 66. - Μυτιλήνη.
- Αριθ. 68. - Σμύρνη.
- Αριθ. 83. - Τριέστη.
- Αριθ. 104. - Ισμαήλ.
- Αριθ. 108. - Αναγνωσταράς.
- Αριθ. 109. - Ιωάννης Φαρμάκης.
- Αριθ. 110. - Πέτρος Μαυρομιχάλης ηγεμών τής Μάνης.
- Αριθ. 111. – Γεωργάκης Ολύμπιος.
- Αριθ. 112. – Μπίμπασις Σάββας.
- Αριθ. 113. - Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
- Αριθ. 114. - Χριστόφορος Παιρραιβός.
- Ψευδομάντης – Μιχαήλ Χριστάρης.
- Καινός κομήτης - Κωνστ. Πεντεδέκας.
- Παρασυρόμενος νέος - Αντ. Καραπάνος.
- Ουτιδανή μάκινα - Γεώρ. Γάτζος [έμπορος μικρός εις Ιάσιον].
- Ανόητος - Παναγ. Πάνου [μεγαλέμπορος εις Ιάσιον].
- Κατάλληλος. - Δομνάδος γραμματ. του Ρωσικού προξενείου
[σεκρετάριος του εν Βλαχία γενικού προξένου Πίνη].
- Μέτριος - Ανδρέας Σφαέλος.
- Πρόθυμος – Μάνθος Ριζάρης.
- Παιγνιδιάρης - Σιμεών Σταυρόπουλος.
- Απλούς - Ιωάννης Μπούπας.
- Δoκισήσoφoς - Λάμπρος Πάλης.
- Αμέτοχος - Νικ. Κωνσταντάς.
- Φιλόθρησκος - Αναστ. Γοργούλης.
- Οκνηρός - Ιωαν. Μπάιλας.
- Πατήρ - Ζώης Ζωσιμάς.
- Γ. Δ. - Σταμάτης Κουμπάρης.
- Αδιάφορος - Απόστ. Κλέντος.
- Ζεστός - Διαμαντής Πoδωβίνoς.
- Ευγενής - Στούρτζας.
- Φρόνιμος - Ροδοφινίκης.
- Περιποιητικός - Γουλιάνοφ.
- Αγαπητός - Κ. Κανδιώτης.
- Ανδρέας - Αριστείδης Παππά.
- Κυνηγότυχος - Αντώνιος Τζούνης.
σελ. [24-25-26- 27 ]
………………………………………
Το κρυπτογραφικό λεξικό της Φιλικής
Εταιρείας υπάρχει σε πολλαπλά ιδιόχειρα αντίγραφα στα «Δοκίμια»» του
Ξάνθου. Έχει εκδοθεί στα «Απομνημονεύματα» και την «Απολογία». Έχει,
επίσης, δημοσιευθεί από τον Ιωάννη Φιλήμονα στο «Δοκίμιον Ιστορικόν
περί της Φιλικής Εταιρείας», Ναύπλιο 1834, σσ. 377-380, από το
Σακελλάpιο Γ. Σακελλαρίου στο έργο «Φιλική Εταιρεία», Οδησσός 1909,
σσ. 46-49 και στην έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών «Αθανασίου Ξοδίλου -
Η Εταιρεία των Φιλικών», Αθήνα 1964, σα. 104-119.
Στην παρούσα έκδοση παρατίθεται η πληρέστερη μορφή του λεξικού,
όπως έχει δημοσιευθεί στα «Απομνημονεύματα» (σ. 48-49), ενώ στις
αγκύλες έχουν τοποθετηθεί συμπληρώσεις που εντοπίστηκαν σε κάποιο
αντίγραφο και τελικά δεν περιελήφθησαν από τον Ξάνθο.
1. Εκτός από το μετωνυμικό λεξικό, τη μυστικότητα της
αλληλογραφίας διασφάλιζε η καθιέρωση αλφαβήτου με γράμματα και
αριθμούς:
| η | ξ | υ | ψ | ω | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 4
α| 8 |
9 | 0 | α | β | γ | δ | 9
α | ε |
| α | β | γ | δ | ε | ζ | θ | ι | κ | λ | μ | ν | ξ | ο | π | ρ
| σ | τ | φ | χ | ψ | ου |
Επιπλέον, η χρήση «σκυτάλης»
επέτρεπε την ανάγνωση του κρυφού περιεχομένου των συνθηματικών
γραμμάτων. Δείγμα «σκυτάλης» υπάρχει στο Αρχείο Παναγιώτη Σέκερη της
Ι.ΕΕ.Ε., αρ. εγγρ. 7307.