ΜΟΥΣΕΙΟΥ
ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
"ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ"
ΓΙΑ ΤΟ
ΜΟΥΣΕΙΟ
Το μουσείο που δημιουργήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων του Δήμου Κατσανοχωρίων φιλοδοξούμε να είναι μοναδικό στο είδος του.
Θόδωρος Παπαγιάννης
Η μοναδικότητά του έγκειται στο ότι περιλαμβάνει έργα που μιλούν για τον τόπο μας, την Ήπειρο και την ιστορία της. Για ό,τι τη δόξασε και την έκανε σεβαστή στον κάθε Έλληνα που ακούει το όνομά της.
Είναι μοναδικό, γιατί μιλάει για το ψωμί, για τον ευεργέτη, τον ξενιτεμένο, τον πνευματικό άνθρωπο, τον Ηπειρώτη μάστορα, το βοσκό, το γεωργό, την πολύπαθη Ηπειρώτισσα μάνα και τέλος για τη μάθηση.
Το σχολείο φιλοξενείται σ` ένα ωραίο σχολείο, εκεί που μάθαμε τα πρώτα μας γράμματα. Κτίστηκε από σπουδαίους Ηπειρώτες μαστόρους με χρήματα του ευεργέτη Νικ. Μαντελόπουλου, συγχωριανού μας. Άλλοτε στέναζε ένα μελίσσι από 150 παιδιά , που έδιναν ζωή και χαρά στον τόπο. Τώρα έχει πολύ λίγα.
Κι είναι θλιβερό, είναι παρακμή για έναν τόπο να φθίνει ένα σχολείο λόγω έλλειψης παιδιών. Δείχνει πως ο τόπος πεθαίνει. Με παρηγορεί ωστόσο το γεγονός πως το Μουσείο είναι και αυτό ένα άλλο είδους σχολείο. Χωρίς να μπορεί να το αντικαταστήσει, θα είναι ένα σχολείο αισθητικής κι ένα κύτταρο πολιτισμού της περιοχής μας, με ιδιαίτερη έγνοια για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και την ανάδειξη της ηπειρωτικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Θα μπορούσα να προσφέρω αυτά τα έργα σ` ένα πιο κεντρικό Μουσείο στην Αθήνα ή τα Γιάννενα ή όπου αλλού. Πιστεύω όμως ότι ο καλύτερος χώρος είναι το Σχολείο του χωριού μας. Γιατί τα έργα που εκθέτουμε αφορούν άμεσα αυτόν τον τόπο. Τα δημιούργησαν οι μνήμες που με σημάδεψαν και με συνοδεύουν σε όλη μου τη ζωή. Έγιναν από βιώματα δυνατά που έδωσαν τροφή στη δημιουργικότητά μου. Κατά πως γράφω σε παλαιότερο κείμενό μου: «πετάγονταν σαν φύτρα ανάμεσα απ` ό,τι άλλο είχε συσσωρευτεί επάνω τους». Τίποτε απ` την μετέπειτα θητεία μου στην τέχνη δεν μπορούσε να τα εμποδίσει να κάνουν την παρουσία τους. Απαιτούσαν πιεστικά πλαστική ερμηνεία, ζητούσαν έκφραση.
Το Μουσείο μας είναι, όπως είπα, μοναδικό, γιατί τα έργα:
Μιλούν για το ψωμί, την απαρχή του πολιτισμού κατά το Διαγόρα, που τόσο πολύ ταυτίστηκε με τον Ηπειρώτη και τη ζωή του.
Μιλούν για τον ξενιτεμένο και τον Ευεργέτη.
Μιλούν για τον πνευματικό άνθρωπο και τα γράμματα, για την πνευματική άνθηση που δημιουργήθηκε τη δύσκολη εποχή της τουρκοκρατίας μέσα από λαμπρά σχολεία, με σπουδαίους πνευματικούς ανθρώπους ως δασκάλους, που κράτησαν ζωντανή την εθνική συνείδηση.
Μιλούν για τον χτίστη που η μαστοριά του τον έκανε διάσημο και περιζήτητο στα πέρατα του κόσμου.
Κι εγώ σεμνύνομαι να λέω πως είμαι ένας εργάτης απ` το σινάφι τους!
Μιλούν για τον κτηνοτρόφο και τον γεωργό, τον ξωμάχο του χωριού, που εκτός της κύριας δουλειάς του έκανε και άλλες χίλιες δυό.
Ανάμεσα σ` αυτά τα έργα υπάρχουν και πολλά που είναι καμωμένα από τ` αποκαΐδια του Πολυτεχνείου, περίτεχνα συνδυασμένα και στολισμένα με άλλα υλικά ανακυκλώσιμα. Αντικείμενα δεύτερης χρήσης, πεταμένα, ξεχασμένα στις μάντρες, αλλά με τη δική τους ιστορία.
¨Όλα αυτά μαζί έδωσαν τραγικές μορφές, για να θυμίζουν το τραγικό γεγονός και να στέλνουν το μήνυμά του. Ήταν βλέπετε από ευεργέτες Ηπειρώτες καμωμένο και αυτό το υπέροχο πνευματικό ίδρυμα και η πολιτεία το εγκατέλειψε, όπως και τόσα άλλα έργα ευεργετών.
Στο Μουσείο υπάρχουν πορτρέτα σημαντικών ανθρώπων, όπως και πολλών απλών λαϊκών ανθρώπων οι μορφές. Η ιδιαιτερότητά τους οφείλεται στο ότι, πλην ελαχίστων, είναι τερακότες με χρώμα που προσθέτει εκφραστικότητα, πέραν του ότι ξαναβρίσκει το μίτο της χρωματισμένης αρχαίας Ελληνικής γλυπτικής.
Στις προσθήκες του διαδρόμου εκτίθεται μια μοναδική σειρά από προπλάσματα μεταλλίων και νομισμάτων, που φιλοτεχνήθηκαν κατά την διάρκεια 40 περίπου χρόνων. Κι έτσι ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να δει ένα θέαμα που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο Μουσείο της χώρας μας. Ιδιαίτερο θέμα και θέαμα είναι η τάξη με τους μαθητές, τα παλαιά θρανία ,το δάσκαλο και τους θεατές. Η τάξη της μάθησης όπως την ονομάσαμε.
Ειδική μνεία θέλω να κάνω για τα σχέδια που είναι σε μεγέθυνση και καταλαμβάνουν δεσπόζουσα θέση στο Μουσείο. Είναι επιλεγμένα απ` όλη την καλλιτεχνική μου διαδρομή, από τη στιγμή που αποφοίτησα απ` τη Σχολή μέχρι σήμερα. Προσπαθήσαμε όλ` αυτά τα έργα να τα τοποθετήσουμε στο χώρο με άκρα λιτότητα, όσο πιο απλά μπορούσαμε, ώστε να είναι λειτουργικός και καλαίσθητος.
Μακάρι να πετύχαμε το σκοπό μας.
