«Ένας Ρωμανιώτης πασάς στα Γιάννενα»

Νταβιτσόν Εφέντη Λεβή (1832–1913)

Εκδόσεις KAPON

Το βιβλιοπωλείο της Ραχήλ εδώ

Ο Νταβιτσόν Εφέντης Λεβής (1832–1913), που πρωτογνωρίσαμε μέσα από τις φωτογραφίες του γιου του στη βραβευμένη έκδοση Το Πανόραμα του Νισήμ Λεβή, 1898–1944, υπήρξε μια επιφανής προσωπικότητα της ρωμανιώτικης εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων, με έντονη παρουσία στα κοινά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μέσα από αδημοσίευτες φωτογραφίες και σπάνιες εφημερίδες του 19ου αιώνα, τον ακολουθούμε στον πολύπλευρο βίο του και αντικρίζουμε τα Ιωάννινα σε μια μεταβατική περίοδο της ιστορίας τους, μαζί με πτυχές της ολογάριθμης αλλά υπερήφανης κοινότητας των Ρωμανιωτών.

Περιγραφή

Τον Νταβιτσόν Εφέντη Λεβή (1832–1913) τον πρωτογνωρίσαμε μέσα από τις φωτογραφίες του γιου του στη βραβευμένη από την Ακαδημία Αθηνών έκδοση Το Πανόραμα του Νισήμ Λεβή, 1898–1944.

Γεννημένος στα Γιάννενα, μεγάλωσε σε μια ελληνόφωνη, ρωμανιώτικη εβραϊκή οικογένεια, ενώ ξεκινούσε μια περίοδος ραγδαίων αλλαγών που θα μετέβαλε τον ρου της Ιστορίας.

Η εποχή του επέτρεψε στον Νταβιτσόν να σταδιοδρομήσει στο οθωμανικό δημόσιο και να συνδεθεί με τις μεταρρυθμίσεις του κράτους το β΄ μισό του 19ου αιώνα. Διετέλεσε βουλευτής στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο και μέλος του ανώτατου δικαστηρίου. Η παρουσία του στα κοινά εντός και εκτός Ιωαννίνων υπήρξε έντονη. Αναδείχθηκε σε έμπιστο του σουλτάνου και παρασημοφορήθηκε από τον βασιλέα της Ελλάδας Γεώργιο Α΄.

Όμως, την οθωμανική μεταρρύθμιση ακολούθησε ο διαμελισμός της Αυτοκρατορίας. Η δύση της ζωής του Νταβιτσόν σημαδεύεται από τις όλο και εντονότερες εθνοτικές εντάσεις ανάμεσα στους υπηκόους του σουλτάνου, έως ότου η απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον ελληνικό στρατό το 1913 θα αλλάξει άρδην τη ζωή της ρωμανιώτικης κοινότητας της πόλης.

Μέσα από σπάνιες εφημερίδες του 19ου αιώνα, αρχειακό υλικό και αδημοσίευτες φωτογραφίες αντικρίζουμε την ταραγμένη εποχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τα Γιάννενα από μια άλλη οπτική γωνία: την πορεία της ολιγάριθμης αλλά υπερήφανης ρωμανιώτικης εβραϊκής κοινότητας της πόλης και ενός εξέχοντος μέλους της.

  

 

Αλέξανδρος Μωυσής Κάτοικος της Πορτόλα Βάλλεϊ στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όπου εργάζεται στον κλάδο του επιχειρηματικού λογισμικού, ο Αλέξανδρος Μωυσής βραβεύτηκε πρόσφατα από την Ακαδημία Αθηνών για την έκδοση των φωτογραφιών του προγόνου του Νισήμ Δ. Λεβή στο βιβλίο των εκδόσεων Καπόν: «Το Πανόραμα του Νισήμ Λεβή: Οι στερεοσκοπικές φωτογραφίες και τα ταξίδια ενός Γιαννιώτη γιατρού. 1898-1944.»