Η ιστορία των Ελλήνων λογίων στις Ρουμανικές Ηγεμονίες

Της δημοσιογράφου Ι. Ράντου

Βουκουρέστι,  06.08.2009

        Βιογραφικό λεξικό των Ελλήνων λογίων στις ρουμανικές Ηγεμονίες κυκλοφόρησε πρόσφατα από τον εκδοτικό οίκο «Ομόνοια», στο Βουκουρέστι. Στο βιβλίο, που είναι υπογεγραμμένο από την Έλενα Λάζαρ, γνωστή μεταφράστρια της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη ρουμανική γλώσσα, γίνεται καταγραφή των Ελλήνων λογίων, που άφησαν ανεξίτηλα ίχνη στην περιοχή της Ρουμανίας.

Η Έλενα Λάζαρ

       Στο βιβλίο με τίτλο «Έλληνες λόγιοι στις Ρουμανικές Ηγεμονίες – Ένα βιογραφικό λεξικό», σκιαγραφείται η μοίρα περισσότερων από 130 διακεκριμένων προσωπικοτήτων στο ρουμανικό έδαφος: παιδαγωγών στις ακαδημίες των πρωτευουσών της Βλαχίας και της Μολδαβίας, όπως οι Λάμπρος Φωτιάδης, Νεόφυτος Δούκας, Ιώσηπος Μοισιόδαξ και συγγραφέων, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών εκπροσώπων της νεοελληνικής λογοτεχνίας, όπως ο Αθανάσιος Χριστόπουλος.

       Στο βιβλίο προβάλλονται ακόμη αξιωματούχοι και ακόλουθοι των ηγεμόνων, που έχουν καταγράψει τα γεγονότα της περιόδου εκείνης στα χρονικά τους, όπως ο ποιητής Καισάριος Δαπόντες, οι δικαστές Μιχαήλ Φωτεινόπουλος, ο γιατρός Ιάκωβος Πυλαρινός και διανοούμενοι, οι οποίοι σηματοδότησαν την εποχή εκείνη με τη δράση τους, όπως Δημήτριος Καταρτζής, ο οποίος έγινε μεγάλος λογοθέτης της Βλαχίας.

       Σπουδαίοι Έλληνες, η ζωή και το έργο των οποίων αποκαλύπτονται στο βιβλίο, είναι ακόμη ο ηγεμόνας Νικόλαος Μαυροκορδάτος, οι εθνικοί ευεργέτες Ευάγγελος Ζάππας και Παναγής Χαρακόπουλος, ο πολιτικός Απόστολος Αρσάκης, προσωπικότητες που ασχολήθηκαν με το θέατρο, όπως ο Μιχαήλ Χριστάρης και η πριγκίπισσα Ραλλού Καραγκέα, καθώς και οι κληρικοί Νεόφυτος Κρήτης, Δοσίθεος Φιλίτης και Ιγνάτιος Λέσβου.

       Όλοι συνέβαλαν σημαντικά στη διατήρηση γόνιμου διαλόγου μεταξύ των δύο πολιτισμών.

       Μία εκτενής έρευνα των ρουμανικών και ελληνικών πηγών, εκείνων της περιόδου που έζησαν οι Έλληνες λόγιοι έως των πιο πρόσφατων, βοήθησε στη διαμόρφωση των πορτρέτων που επιχειρήθηκε να παραμείνουν στα πρότυπα ενός εγκυκλοπαιδικού λεξικού.

       Εκτός από μία σύντομη βιογραφική παρουσίαση με έμφαση στη δραστηριότητα των προσωπικοτήτων του πνεύματος στο ρουμανικό χώρο, τα λήμματα προσφέρουν μία ευρεία περιγραφή του έργου τους (πρωτότυπους τίτλους και τίτλους στη ρουμανική γλώσσα, ημερομηνίες της πρώτης έκδοσης και της τελευταίας ανατύπωσης).

       Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες για το πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο έζησαν και δημιούργησαν οι λόγιοι, καθώς και στοιχεία για την απήχηση που είχε το έργο τους στη δεύτερη πατρίδα που έζησαν μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα.

       Η χρονολογική επισκόπηση των ορόσημων στην ιστορία της ελληνικής διανόησης στη ρουμανική επικράτεια από το 14ο αιώνα έως το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με έμφαση την κορύφωση, κατά τον 18ο αιώνα, οι εννέα χάρτες και το εικονογραφικό υλικό (πορτρέτα, εκδόσεις, γραπτά ντοκουμέντα και αντίγραφα), καθώς και οι βιβλιογραφικές παραπομπές, μαζί με το αντίστοιχο λεξικό, πιστοποιούν πόσο χρήσιμο είναι το προαναφερόμενο έργο.

       Ο εκδοτικός οίκος “Ομόνοια” ιδρύθηκε το 1991 στο Βουκουρέστι και εστιάζει αποκλειστικά στην προώθηση της λογοτεχνίας και του πολιτισμού της σύγχρονης Ελλάδας στη Ρουμανία. Το 1/3 των 80 τίτλων που έχουν εκδοθεί είναι αφιερωμένοι στον ελληνισμό της Ρουμανίας και στις ελληνορουμανικές σχέσεις.

       Τέσσερα βιβλία του εκδοτικού οίκου βραβεύθηκαν στην Ελλάδα ως οι καλύτερες μεταφράσεις ελληνικού έργου σε ξένη γλώσσα, από την Εταιρία Μεταφραστών Λογοτεχνίας που εδρεύει στην Αθήνα, το 1994, το 2000, το 2004 και το 2008. Άλλες τέσσερις βραβεύσεις στη Ρουμανία, μεταξύ των οποίων και από τη Ρουμανική Ακαδημία, επιβεβαιώνουν την αξία των έργων των Ρουμάνων ειδικών.

       Η Έλενα Λάζαρ, μεταφράστρια της νεοελληνικής λογοτεχνίας (35 τίτλους και συμμετοχή σε άλλους έξι) είναι συγγραφέας πέντε βιβλίων για τη νεοελληνική λογοτεχνία και την παρουσία της στη Ρουμανία. Το Ίδρυμα “Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης” έχει συμβάλει με δωρεές στην έκδοση πολλών βιβλίων, συμπεριλαμβανομένου και του νέου βιβλίου για τους Έλληνες λόγιους στις ρουμανικές Ηγεμονίες.

Ο εκδοτικός οίκος "Ομόνοια" στη Ρουμανία ►

Το εξώφυλλο του βιβλίου