Πολιτισμός Λογοτέχνες

Γιάννης Μότσιος

   

Σύντομο ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

 

Γεννήθηκα την 1η Μαρτίου 1930 στο χωριό Δεσπότης (Σνίχοβο) Γρεβενών.

Το 1946 τελείωσα την 6η Οκταταξίου Γυμνασίου στα Γρεβενά.

Τέλη του 1946 – Άνοιξη του 1947 δάσκαλος σε λαϊκό σχολειό στο Διάκο Γρεβενών

1947-1949 μαχητής του ΔΣΕ.

Απολυτήριο Μέσης Εκπαίδευσης πήρα στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν. 

Φοιτητής στις Φιλολογικές Σχολές των πανεπιστημίων Τασκένδης και Κιέβου.

Τελείωσα με άριστα και με διάκριση το Κρατικό πανεπιστήμιο του Κιέβου (Τμήμα Ρωσικής Φιλολογίας).

Μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Λογοτεχνίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ με ειδίκευση στη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία. Με το βαθμό άριστα υποστήριξα διδακτορική διατριβή με θέμα: «Η ζωή και το έργο του Δ. Σολωμού». Στο Ίδρυμα αυτό εργάστηκα ως μόνιμος επιστημονικός συνεργάτης έως το 1976, μελετώντας κυρίως τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία.

Το 1976 επαναπατρίστηκα κι εγκαταστάθηκα στην Αθήνα. Άνεργος στην Ελλάδα για 18 μήνες, ενώ από το 1992 για άλλους 41 μήνες. Γνωστοί οι λόγοι. Μήτε μια μέρα χωρίς δουλειά στην ΕΣΣΔ. Εργάστηκα για τρία χρόνια στο φροντιστήριο «Παιδεία». Μια γόνιμη συνεργασία με καθηγητές και μαθητές από τις ομορφότερες στη ζωή μου. Από το 1980 έως το 1997 δίδαξα Ελληνική και Ξένη Λογοτεχνία, Θεωρία λογοτεχνίας, Ερμηνεία κειμένων και Δημοτικό τραγούδι στα Πανεπιστήμια Κρήτης και Ιωαννίνων. Για πρώτη φορά σε ελληνικά πανεπιστήμια δίδαξα το μάθημα της ελληνικής λογοτεχνίας της περιόδου 1940-45 με επίκεντρο τα θούρια της Εθνικής Αντίστασης. Για τρία χρόνια δίδαξα Ελληνική Λογοτεχνία στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Σόφιας όπου οργάνωσα Διεθνές Φιλολογικό Συνέδριο  με θέμα: «Τα μυθιστορήματα του Νίκου Καζαντζάκη» με την έκδοση  Πρακτικών στα Βουλγαρικά και Ελληνικά. Έργα μου έχουν δημοσιευτεί στα Ελληνικά, Ρωσικά, Γεωργιανά, Αγγλικά, Γαλλικά, Σερβικά, Βουλγαρικά, Ουκρανικά, Ουγγρικά και Ρουμανικά. Συμμετείχα με εισηγήσεις και ανακοινώσεις  σε δεκάδες διεθνή και εθνικά φιλολογικά συνέδρια.  Έγραψα  εργο-βιογραφικά λήμματα για Έλληνες συγγραφείς, άρθρα για τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία σε σοβιετικές εγκυκλοπαίδειες, καθώς και τα λήμματα και σύντομες ‘ιστορίες’ για συγγραφείς και λογοτεχνίας των λαών της  ΕΣΣΔ και των Βαλκανίων, στο «Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό» και τον τόμο «Παγκόσμια Λογοτεχνία» της «Εκδοτικής Αθηνών».

Οι πρώτες μονογραφίες για τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία στην ιστορία Ρωσίας και ΕΣΣΔ  είναι δικές μου. Με δική μου πρόταση και επιμέλεια (πεζή μετάφραση στίχων, υποδείξεις μετρικών, ρυθμικών, ηχητικών σχημάτων και πρόλογοι) δημοσιεύτηκαν για πρώτη (και τελευταία ώς σήμερα) φορά στα Ρωσικά συλλογές με ποιήματα του Σολωμού και του Παλαμά. Με δική μου πρόταση, επιμέλεια και μετάφραση εκδόθηκαν μυθιστορήματα  του Νίκου Καζαντζάκη (Ο Χριστός ξανασταυρώνεται και Ο Καπετάν Μιχάλης), του Κώστα Κοτζιά (Ο καπνισμένος ουρανός), του Θέμου Κορνάρου («Το στρατόπεδο του Χαϊδαριού) κ.ά..

Ξέχασα να πω:  ο πατέρας τού προπάππου μου πήρε ενεργό μέρος στην εξέγερση του 1803. Στο Σούλι. Μετά το γνωστό τέλος, φόρτωσε το νοικοκυριό του στα άλογα, πήρε την οικογένεια, το κοπάδι με τα γιδοπρόβατα, τα μαντρόσκυλα, τον ατομικό του οπλισμό, και ποδαρόδρομο κινήθηκε ανατολικά. Περίπου στα 150 χιλιόμετρα έστησε το μαντρί στη Γκαμαντούντα, δίπλα στο Βενέτικο, ενώ στα 3 χμ. νοτιοδυτικά έχτισε το σπίτι του σε οικισμό των 15 - 20 τότε οικογενειών που ονομαζόταν Σνίχοβο, 8 χιλιόμετρα νότια της κωμόπολης του Γρεβενού.

Η τύχη θέλησε κι εγώ να μετακινηθώ, αλλά από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Να ήταν τα αόρατα νεύματα των πάππου προς πάππου χωμάτων; Στα μισά του δρόμου των προγόνων μου έστησα το δικό μου τσαντίρι:  στην Πεδινή Ιωαννίνων. Κι αν πείτε για τα παιδιά μου, μπερδευόμαστε περισσότερο: γεωγραφικές, εθνοτικές, ιστορικές, πολιτισμικές προσμείξεις και αναμείξεις. Πλουσιότερα από τον πατέρα τους.

ε π ί λ ο γ ο ς     

«Όποιος το δίκιο του θέλει, τίμιο ψωμί για να βρει,

  Ας μας ερθεί εις το πλάι,  ν΄ αγωνιστούμε μαζί.»

 

                                     (Τραγούδι της Εθνικής Αντίστασης)

 

 

ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΤΣΙΟΥ (ΕΠΙΛΟΓΗ)

 

 Α. ΠΟΙΗΣΗ

 

• ΑΠΟΗΧΑ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ, ΑΘΗΝΑ 1971.

• ΟΙ ΑΣΚΟΙ ΤΟΥ ΑΙΟΛΟΥ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΓΕΡΗ), ΑΘΗΝΑ 1973.

• ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΜΠΛΕ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΝΕΚΕΝ 2008.

• ΕΛΕΓΕΙΑ και άλλα ποιήματα. «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΗΓΟΡΗ», ΑΘΗΝΑ 2013. – 2η έκδοση 2013.

• ЯННИС  МОЧОС. ОТЗВУКИ БУРЬ. ПЕРЕВОД ИГОРЯ ЖДАНОВА. СОВЕТСКИЙ ПИСАТЕЛЬ. МОСКВА 1975.
  (ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΤΣΙΟΣ. ΑΠΟΗΧΟΙ ΤΗΣ ΘΥΕΛΛΑΣ. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ  ΊΓΚΟΡ ΖΝΤΑΝΟΦ. ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ «ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ», ΜΟΣΧΑ 1975).

• JANNISZ MOCIOSZ. ITHAKA. VERSEK.  Z-FÜZETEK/109. BUDAPEST, 2004.
  (ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΤΣΙΟΣ, ΙΘΑΚΗ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ. ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ 2004).

• «Η Πιλάλα του χρόνου», Γιάννης Μότσιος Εκδόσεις Γρηγόρη, 2020

• «Στην ιερή μνήμη του Φάνη Ζάρρα που τόσο με τίμησε με τη φιλία του. Και με την άλλη τόση καλοσύνη  του». 12 του Τρυγητή 2008  εδώ

• «ο ήλιος ο πρωινός ανάσταση μοσχομυρίζει» 5-2-2021  εδώ

  

 

Β. ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ, ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ

 

• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ. 1600 – 1821. ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΚΕΙΜΈΝΩΝ, «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΗΓΟΡΗ»,  ΑΘΗΝΑ, 1990.

• «ΧΕΙΡΑΨΙΑ». ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΥΓΓΡΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΜΑΣ. (ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΤΣΙΟΣ – ΈΡΙΚΑ   ΣΕΠΕΣ). ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ, ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ, 2008.

• ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ (ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΗΛΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΟΛΩΜΟ ΩΣ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΜΠΡΑΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ). «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΗΓΟΡΗ», ΑΘΗΝΑ 2010.

• ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΡΩΣΙΚΟΥ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ. 1830 – 1916.  ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ» Ι.Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α.Ε.  ΑΘΗΝΑ 1978. (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ, ΑΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ).

• ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ. ΕΛΕΓΕΙΕΣ – ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΘΟΥΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ 7ο ΑΙΩΝΑ Π. Χ. ΩΣ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ. ΓΙΑ ΤΟ 1ο ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ». 19 – 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013. (ΕΠΙΛΟΓΗ, ΠΡΟΟΙΜΙΟ, ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ) 2013.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ. ΙΩΑΝΝΙΝΑ.

• Я. В. МОЧОС. КОСТАС  ВАРНАЛИС  И ЛИТЕРАТУРА ГРЕЧЕСКОГО СОПРОТИВЛЕНИЯ. ИЗДАТЕЛЬСТВО «ВЫСШАЯ ШКОЛА», МОСКВА – 1968. (Ο ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ ΚΑΙ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ «ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» (ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΣΣΔ, 1968).

• Я. МОЧОС.  СОВРЕМЕННАЯ ГРЕЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА. 1900 – 1967. ИЗДАТЕЛЬСТВО «НАУКА» АН СССР, МОСКВА 1973.  (ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ. 1900 – 1967. ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ «ΕΠΙΣΤΗΜΗ» ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΣΣΔ, ΜΟΣΧΑ 1973).

 

                          

Γ. ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

 

• ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙ. ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΩΝ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ. «ΚΩΔΙΚΑΣ», ΑΘΗΝΑ 1995.- ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ.  «ΚΩΔΙΚΑΣ», ΑΘΗΝΑ 2000.

• ΕΨΕΣ ΜΑΣ ΗΡΘ’ ΕΝΑ ΠΟΥΛΙ Ν-ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟ. (ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ). ΚΑΤΕΓΡΑΨΕ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΤΣΙΟΣ. ΔΩΔΩΝΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ. Τ. 36 -37. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ  ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ.

• ΨΕΜΑΤΑ ΚΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΤΣΙ ΕΙΝ’ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ. (ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ: ΣΥΛΛΟΓΗ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ). ΈΚΔΟΣΗ ΔΗΜΟΥ ΔΕΣΚΑΤΗΣ 2005.

 

 

Δ. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕΡΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: 

 

• ΑΠΟΗΧΑ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ, ΑΘΗΝΑ 1971.

• ΟΙ ΑΣΚΟΙ ΤΟΥ ΑΙΟΛΟΥ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΓΕΡΗ), ΑΘΗΝΑ 1973. Είναι οι δυο πρώτες δημοσιευμένες ποιητικές συλλογές μου. Είχαν προηγηθεί δημοσιεύσεις ξεχωριστών ποιημάτων μου  σε ελληνική, ρωσική, ουκρανική, γεωργιανή και βουλγαρική γλώσσες. Τα αντίτυπα και των δυο συλλογών κατασχέθηκαν από όργανα της χούντας μόλις κυκλοφόρησαν. Στη γενέτειρά μου, από τα βιβλιοπωλεία Γρεβενών, ζήτησαν καταστάσεις των αγοραστών τους, πήγαιναν στα σπίτια και τα αφαιρούσαν.

• ЯННИС  МОЧОС.  ОТЗВУКИ БУРЬ. ПЕРЕВОД ИГОРЯ ЖДАНОВА. СОВЕТСКИЙ ПИСАТЕЛЬ. МОСКВА 1975. Συλλογή ποιημάτων μου μεταφρασμένων στα Ρωσικά και δημοσιευμένων από τον εκδοτικό οίκο «ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ».
  Για την έκδοση έπρεπε να υπάρχουν τα ποιήματα σε ελληνική γλώσσα (4 αντίτυπα σε γραφομηχανή), αλλά και τρία ποιήματα μεταφρασμένα στα Ρωσικά. Να υπάρχουν επίσης και οι κατά λέξη μεταφράσεις όλων των στίχων. Τέλη Απριλίου 1971 τα κείμενα βρίσκονταν στον εκδοτικό οίκο της Μόσχας. Σε ένα μήνα πεθαίνει ο πατέρας μου και ο φίλος μου Γιωργούλας Μπέικος, ποιητής, συγγραφέας, δημοσιογράφος της ΑΥΓΗΣ στη σοβιετική πρωτεύουσα, τρεις φορές καταδικασμένος σε θάνατο στην μετα-αντιστασιακή Ελλάδα, παίρνει ένα αντίτυπο και το στέλνει στον Κώστα Κουλουφάκο με τη μητέρα μου που κατέβηκε για την ταφή τού πατέρα στο νεκροταφείο του χωριού. Σε δυο μήνες η ποιητική συλλογή ήταν δημοσιευμένη με Πρόλογο του Κουλουφάκου (το εξώφυλλο φιλοτεχνημένο από τον ΜΠΟΣΤ).
  Η ρωσική έκδοση καθυστέρησε: η ΚΕ του ΚΚΕ, μετά τη δημόσια  καταδίκη μου  της στρατιωτικής επέμβασης στην  Τσεχοσλοβακία, είχε απαιτήσει την απαγόρευση κάθε δημοσίευσής μου. Είχε απαιτήσει επίσης την εκδίωξή μου από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Λογοτεχνίας, όπου εργαζόμουν μόνιμα και με πλήρη απασχόληση. Το πρώτο αίτημα είχε γίνει δεκτό για 4 χρόνια, αλλά το δεύτερο δεν εισακούστηκε για κανέναν από τους Έλληνες που ανήκαν στο ΚΚΕ (Εσωτερικού).

• ΕΛΕΓΕΙΑ και άλλα ποιήματα. «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΗΓΟΡΗ» ΑΘΗΝΑ 2013.
  Πέρα από τα πρωτότυπα των 45 σελίδων στο βιβλίο συμπεριλαμβάνονται άλλες 100 πυκνογραμμένες σελίδες μεγάλου σχήματος, το 2ο μέρος, το οποίο εμπεριέχει μεταφράσεις από σλαβικές γλώσσες (Ρωσία, Ουκρανία, Σερβία, Βουλγαρία, Κροατία, Σλοβακία), καθώς επίσης ποιήματα των Ομάρ Καγιάμ, Γουίλλιαμ Μπλέικ, Άλουν Ρις, Πωλ Ελυάρ. Μεταφρασμένοι Ρώσοι ποιητές: Πούσκιν, Μπλοκ, Χλέμπνικοφ, Μαγιακόφσκι, Γεσένιν, Μαρίνα Τσβετάγιεβα, Μαντελστάμ, Μπορίς Παστερνάκ, Αρσένι Ταρκόφσκι, Άννα Αχμάτοβα, Γεφτουσένκο, Ζντάνοφ, Νίκα Τουρμπινά, Κρασίλνικοφ.

• ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ (ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΗΛΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΟΛΩΜΟ ΩΣ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΜΠΡΑΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΗΓΟΡΗ, ΑΘΗΝΑ 2010. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ιστορικού και θεωρητικού χαρακτήρα (76 σελίδες). Ανάλυση ξεχωριστών ποιημάτων σχεδόν όλων των δόκιμων ποιητών μας από το Βηλαρά ως τον Αντώνη Φωστιέρη κ.ά. από τους νεότατους. Η μέθοδος βασίζεται κυρίως στην ελληνική και τη ρωσική φιλολογική παράδοση ανάλυσης και ερμηνείας ποιητικών κειμένων.

• ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΡΩΣΙΚΟΥ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ. 1830 – 1916.  ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ «ΕΣΤΙΑΣ» Ι.Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΥ & ΣΙΑΣ Α.Ε.  ΑΘΗΝΑ 1978.  Στο συμβόλαιο προβλεπόταν 2ος και 3ος τόμοι του ρωσικού σοβιετικού διηγήματος, αλλά το «ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ»  αθέτησε τη συμφωνία. Τόμος των 510 σελίδων με ρωσικά διηγήματα της περιόδου 1918 – 2010 είναι έτοιμος για δημοσίευση.

• ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ. ΕΛΕΓΕΙΕΣ – ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΘΟΥΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ 7ο ΑΙΩΝΑ Π. Χ. ΩΣ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ. ΓΙΑ ΤΟ 1ο ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ». 19 – 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013. (ΕΠΙΛΟΓΗ, ΠΡΟΟΙΜΙΟ, ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ) 2013. Το ποιητικό είδος των θούριων ηλικίας 27 αιώνων ανθολογείται για πρώτη φορά.

• Я. В. МОЧОС. КОСТАС  ВАРНАЛИС  И ЛИТЕРАТУРА ГРЕЧЕСКОГО СОПРОТИВЛЕНИЯ. ИЗДАТЕЛЬСТВО «ВЫСШАЯ ШКОЛА», МОСКВА – 1968. Η μονογραφία κυρίως για τη λογοτεχνία της Εθνικής Αντίστασης στην Ελλάδα είναι η πρώτη στην ιστορία της Ρωσίας και της ΕΣΣΔ, όπου διαπραγματεύονται θέματα από τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία.

• Я. МОЧОС.  СОВРЕМЕННАЯ ГРЕЧЕСКАЯ ЛИТЕРАТУРА. 1900 – 1967. ИЗДАТЕЛЬСТВО «НАУКА» АН СССР, МОСКВА 1973. Η μονογραφία των 326 σελίδων για την  ελληνική λογοτεχνία (ποίηση και πεζογραφία) είναι η δεύτερη του είδους στην  ιστορία Ρωσίας και ΕΣΣΔ.

• ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙ. ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΩΝ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ. «ΚΩΔΙΚΑΣ», ΑΘΗΝΑ 1995.- ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ.  «ΚΩΔΙΚΑΣ», ΑΘΗΝΑ 2000.
  Συγκέντρωση με προσωπικές προσπάθειες και έξοδα περί τα 1.500 μοιρολόγια σχεδόν από όλη την Ελλάδα, την Κύπρο, τον ελληνισμό της Κάτω Ιταλίας και της Μαριούπολης (Ουκρανία) που δημοσιεύτηκαν στους δυο πρώτους τόμους. Ετοιμάζεται τρίτος, όπου για πρώτη φορά θα συμπεριληφθούν και μοιρολόγια: Βλάχικα, Τουρκόφωνα της Νεοκαισαρείας και των Γρεβενών, Ποντιακά, Αρβανίτικα κ. ά.

• ΕΨΕΣ ΜΑΣ ΗΡΘ’ ΕΝΑ ΠΟΥΛΙ Ν-ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΤΩ ΚΟΣΜΟ. (ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ). ΚΑΤΕΓΡΑΨΕ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΖΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΤΣΙΟΣ. ΔΩΔΩΝΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ. Τ. 36 -37. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ.
  Ήταν η πρώτη φορά, όταν τόμος Επετηρίδας συνοδεύτηκε με CD των 33 μοιρολογιών και, επιπρόσθετα, με ειδικό έργο ζωγραφικής στο ίδιο με τον τίτλο θέμα. Το τιράζ της Επετηρίδας είναι διπλό χάρη στο αδημοσίευτο υλικό.

• ΨΕΜΑΤΑ ΚΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΤΣΙ ΕΙΝ’ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ. (ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ: ΣΥΛΛΟΓΗ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ. ΕΚΔΟΣΗ ΔΗΜΟΥ ΔΕΣΚΑΤΗΣ 2005.
  Ο τόμος των 288 σελίδων μεγάλου σχήματος συμπεριλαμβάνει παραμύθια της περιοχής Γρεβενών που καταγράφηκαν για πρώτη φορά στην  ιστορία του τόπου. Συνοδεύεται με Εισαγωγή των 40 σελίδων (ιστορία και θεωρία του είδους). «Τα έργα του εξώφυλλου και τα χαρακτικά της εικονογράφησης  είναι της  Ράνιας Σταθοπούλου».