ΑΦΙEΡΩΜΑ
ΣΤΟΝ ΦΕΔΕΡΙΚΟ ΓΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ
22 Ιουλίου 2016 στο Ιτς Καλέ στα Γιάννενα
Ένα αφιέρωμα στον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
παρουσιάζει το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών σε συνεργασία με
την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, την Παρασκευή 22 Ιουλίου 2016 και ώρα
9 μ.μ., στο Ιτς Καλέ, στο Κάστρο Ιωαννίνων.
Μελοποιημένα ποιήματα του Ισπανού δημιουργού από
Έλληνες συνθέτες ερμηνεύουν η σοπράνο Ειρήνη Δόβα και ο βαρύτονος
Αχιλλέας Φρέστας. Στο πιάνο συνοδεύει η Γεωργία
Αναστάση. Την ενορχήστρωση των τραγουδιών επιμελήθηκε ο
Ελευθέριος Καραγιάννης, ο οποίος, παράλληλα, παίζει κλαρινέτο,
σοπράνο σαξόφωνο, άλτο σαξόφωνο και τενόρο σαξόφωνο.
Διαβάζουν η Μαρία Στρατσάνη και ο
Μωυσής Ελισάφ.
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.
Ο ποιητής αναφέρει στην αυτοβιογραφία του:
«Πατέρας μου, ο Φεδερίκο Γαρθία Ροντρίγκεθ. Μητέρα, η Βιθέντα Λόρκα
Ρομέρο. Γεννήθηκα στο Φουέντε Βακέρος, ένα χωριουδάκι που βρίσκεται στο
κέντρο του κάμπου της Γρανάδας. Στα εφτά μου χρόνια πήγα στην Αλμερία,
όπου βρέθηκα σε ένα εκκλησιαστικό κολέγιο και άρχισα να σπουδάζω
μουσική. Εκεί έδωσα και τις πρώτες μου εισαγωγικές εξετάσεις και εκεί
έπαθα μια αρρώστια στο στόμα και στο λάρυγγα που μ’ εμπόδιζε να μιλήσω
και με έφερε στα πρόθυρα του θανάτου. Ωστόσο, ζήτησα έναν καθρέφτη και
είδα το πρησμένου μου πρόσωπο, και, καθώς δεν μπορούσα να μιλήσω, έγραψα
το πρώτο μου χιουμοριστικό ποίημα, στο οποίο με παρομοίαζα με τον χοντρό
σουλτάνο του Μαρόκου, τον Μουλά Χαφήδ. Μετά μετακόμισα στη Γρανάδα, όπου
συνέχισα τις σπουδές της μουσικής με έναν γέρο συνθέτη, μαθητή του
Βέρντι, τον δον Αντόνιο Σεγούρα, στον οποίο αφιέρωσα το πρώτο μου
βιβλίο, το Εντυπώσεις και τοπία. Αυτός με μύησε στον λαϊκό
πολιτισμό».
Ο Λόρκα γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου του 1898.
Εγκατέλειψε τις σπουδές του στην νομική για να ασχοληθεί με την
λογοτεχνία, την μουσική και την ζωγραφική. Το 1919, εγκαταστάθηκε στη
Φοιτητική Κατοικία του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, που τότε λειτουργούσε
ως ανοιχτό πανεπιστήμιο και πολιτιστικό κέντρο της ισπανικής
πρωτεύουσας. Εκεί συνάντησε τον Σαλβαδόρ Νταλί, τον σκηνοθέτη Λουίς
Μπουνιουέλ, τον ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι και τον Χιμένεθ. Την ίδια περίοδο
συνέθεσε τα πρώτα του ποιήματα που κυκλοφόρησαν το 1921, με τίτλο
Βιβλίο Ποιημάτων. Λίγο νωρίτερα, το 1918, είχε δημοσιεύσει το έργο
Εντυπώσεις και Τοπία περιδιαβαίνοντας την Καστίλη.
Το 1922, συνεργάστηκε με τον συνθέτη Μανουέλ ντε
Φάγια στο Φεστιβάλ Λαϊκής Μουσικής, στην Γρανάδα. Στις παραδόσεις της
λαϊκής και τσιγγάνικης μουσικής, πίστευε πως βρίσκει την βάση των
ποιητικών και πνευματικών του ενορμήσεων. Δημιούργημα του, εκείνη την
εποχή, ήταν το Ποίημα του Κάντε Χόντο, λαϊκό τραγούδι της
Ανδαλουσίας, που τραγουδιέται από τσιγγάνους με συνοδεία κιθάρας και
λίγο αργότερα, το 1924, ξεκίνησε να γράφει το Ρομανθέρο Χιτάνο,
έργο που ολοκλήρωσε τελικά το 1927. Την ίδια περίοδο συνέθεσε και την
Ωδή στον Σαλβαντόρ Νταλί ενώ παράλληλα έγραψε το θεατρικό έργο
Μαριάνα Πινέδα, που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Βαρκελώνη, την ίδια
χρονιά, σε σκηνογραφία Νταλί, σημειώνοντας επιτυχία.
Τα έτη 1929-1930, αναζήτησε νέες πηγές έμπνευσης
και ταξίδεψε στις ΗΠΑ και στην Κούβα. Οι εμπειρίες του στις Ηνωμένες
Πολιτείες αξιοποιήθηκαν στο ποίημα Ένας Ποιητής στην Νέα Υόρκη.
Επέστρεψε στην Ισπανία το 1931 και συνέθεσε το Ντιβάνι της Ταμαρίτ,
ενώ παράλληλα δούλεψε και πάνω σε έργα για το κουκλοθέατρο. Εκεί έδειξε
ξεκάθαρα πως επέλεγε ως κύρια ενασχόλησή του την συγγραφή θεατρικών
έργων και τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του ολοκλήρωσε τις κορυφαίες
του δημιουργίες: Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, Ματωμένος Γάμος,
Γέρμα, Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας, τραγωδίες με θέμα τη
κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο.
Με την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας, οργάνωσε μία
θεατρική ομάδα υπό την ονομασία La Barroca, η οποία με τη βοήθεια
του Υπουργείου Παιδείας, έδωσε παραστάσεις κλασικών έργων σε χώρους
εργατών κι αγροτικές περιοχές. Το 1936 υποδέχθηκε τον Αλμπέρτι, καθώς
επέστρεψε από την Μόσχα. Συνέταξε μια διακήρυξη συγγραφέων κατά του
φασισμού και ξεκίνησε να γράφει μια σειρά θεατρικών σκηνών με μορφή
επιθεώρησης, ωστόσο τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, ξέσπασε ο ισπανικός
εμφύλιος πόλεμος.
Πριν 80 χρόνια, τα ξημερώματα της 19ης Αυγούστου
του 1936 ήρθε το τέλος για τον κορυφαίο ποιητή, ζωγράφο, δραματουργό και
θεατρικό σκηνοθέτη, Φεδερίκο Γαρθία Λόρκα. Εκτελέστηκε στο Βίθναρ της
Ισπανίας από παραστρατιωτικούς οπαδούς του Φράνκο που έθαψαν την σορό
του μαζί με άλλα τρία άτομα που εκτέλεσαν εκείνη την αυγή σε ομαδικό
τάφο.
Γιάννενα