Πολιτισμός

εκθέσεις

Στέφανος Τσιόδουλος

"Ανθρώπινες μορφές"

Σχέδια και Ζωγραφική

Ίδρυμα Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή

Πρόσωπα, βλέμματα, χαρακτηριστικά, σώματα, κινήσεις, εκφράσεις. Όλα τους είναι γνωρίσματα της ανθρώπινης μορφής, του πιο αγαπητού, του πιο παλιού θέματος στην ιστορία της τέχνης. Πολλοί συχνά αναρωτιούνται, τι περισσότερο μπορεί να εκφράσει ένας καλλιτέχνης μέσα από τη μορφή ενός άνδρα ή το σώμα μιας γυναίκας, όταν χιλιάδες χρόνια τώρα οι εικόνες αυτές κυριαρχούν σε κάθε μορφή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μπορεί σήμερα το βλέμμα ενός πορτρέτου να κερδίσει την προσοχή του θεατή, ο οποίος βομβαρδίζεται από τόσες διαφορετικές εκδοχές της καλλιτεχνικής έκφρασης και πρωτοπορίας; Στα έργα του Στέφανου Τσιόδουλου όμως ο φιλότεχνος μαγνητίζεται από τις μορφές του και τις εκφράσεις τους κι αυτό διότι ο καλλιτέχνης ζωγραφίζοντάς τες καταδύεται στα βάθη της ιδιοσυγκρασίας τους και αποκαλύπτει τη μοναδικότητά τους.

Chiaroscuro (κιαροσκούρο) ονομάστηκε στην ιστορία της τέχνης η έντονη αντίθεση φωτός και σκιάς στα έργα ζωγραφικής και πρώτη φορά παρουσιάστηκε στη ζωγραφική της Αναγέννησης και του Μπαρόκ. Στα πορτρέτα του ο Τσιόδουλος όμως μοιάζει να δραματοποιεί ακόμη περισσότερο την αντίθεση αυτή, έτσι όπως τα πρόσωπά του αναδύονται μέσα από τη σκοτεινή επιφάνεια της ελαιογραφίας. Οι μορφές πλάθονται με το φως και τα χαρακτηριστικά τους διαγράφονται με το χρώμα σαν ζωγραφικά ψυχογραφήματα των εικονιζόμενων. Η ένταση των ματιών τους, η έκφραση των χειλιών τους αποδίδονται με τόση ευαισθησία από το ζωγράφο, ώστε μέσα από το σκοτάδι αναδεικνύεται η ψυχοσύνθεση του εικονιζόμενου, όχι απλώς η μορφή του. Στα έργα του αυτά αποδεικνύει ότι με μέσα απλά μπορεί ένας καλλιτέχνης να πραγματοποιήσει μια κατάδυση στα πιο μύχια της προσωπικότητας και του ψυχισμού του μοντέλου του, αλλά και του ίδιου του εαυτού του. Πολλές φορές μάλιστα ο ίδιος ο καλλιτέχνης αφήνεται να παρασυρθεί από την ορμή της πινελιάς του, που τον οδηγεί σε ακόμη πιο εξπρεσιονιστικά, σχεδόν βίαια έργα. Είναι τότε που προδίδει τη δική του καλλιτεχνική εκφραστικότητα και προσωπικότητα, τότε που ο ζωγράφος επιβάλλεται στο μοντέλο του.

Σε αντίθεση με τις προσωπογραφίες, στις οποίες το ενδιαφέρον του εστιάζεται στα πρόσωπα και τις εκφράσεις τους, τα γυμνά του Τσιόδουλου είναι απρόσωπα, συχνά ακόμη και ακέφαλα. Στο σώμα τους αναζητά την προσωπικότητα, την ηλικία, την ψυχή των γυναικών του. Τα πληθωρικά κορμιά είναι πλασμένα με φως και χρώμα και προβάλλουν τον καμπύλο όγκο τους μπροστά από τις σχεδόν πάντα επίπεδες επιφάνειες του φόντου. Μια κίνηση του χεριού, η σταθερότητα των ποδιών, η καμπή του γοφού, η εκφραστικότητα των ώμων μαρτυρούν πολλά για τις άγνωστες γυναίκες, σχεδόν όσα και τα χαρακτηριστικά των ανδρικών προσωπογραφιών. Όμως οι αδρές πινελιές πάνω στα κορμιά τους, ο δυναμισμός του χρώματος, η λεπτότητα του φωτός που αναδεικνύει τον όγκο τους αποκαλύπτει επίσης το ενδιαφέρον του ίδιου του δημιουργού τους για εκείνες. Για τη ζωή, την ψυχοσύνθεση, τον κόσμο τους.

Απεικονίσεις, εκφράσεις του καλλιτέχνη Τσιόδουλου αποτελούν τα σχέδιά του. Όχι πορτρέτα της μορφής του, αλλά της τέχνης του. Της καλλιτεχνικής του ιδιοσυγκρασίας και εκφραστικότητας. Σε αυτά αφήνεται απόλυτα ελεύθερος και ακολουθεί τις ρευστές γραμμές του μολυβιού που περιγράφουν τις ανθρώπινες μορφές. Αυτές είναι γυναικείες, τα χαρακτηριστικά τους μόλις που σκιαγραφούνται από το μολύβι. Όμως είναι πολύ πιο εκφραστικές και ευκίνητες από τα γυμνά τα φιλοτεχνημένα με λάδι. Ο καλλιτέχνης δεν αρκείται να περιγράψει τα σώματά τους, αλλά με εξπρεσιονιστικές μολυβιές περιβάλλει τα ευλύγιστα κορμιά τους. Συχνά με το κάρβουνο αποδίδει την τρίτη διάσταση των μορφών του, ενώ το χρώμα κάνει σπανίως την εμφάνισή του στα σχέδια αυτά, εντείνοντας όμως την εκφραστικότητά τους.

Η ανθρώπινη μορφή μπορεί ακόμη και σήμερα να αποτελέσει ένα εύπλαστο εκφραστικό μέσο στα χέρια των καλλιτεχνών. Δημιουργοί όπως ο Στέφανος Τσιόδουλος αναζητούν ό,τι κρύβεται πίσω από τα κλειστά μάτια των μορφών του ή τα γυμνά σώματα των μοντέλων του. Και δεν διστάζει και ο ίδιος να αφήσει τα ίχνη της δικής του προσωπικότητας πάνω στις εκφραστικές του αυτές δημιουργίες. Γι’ αυτό τα έργα του ενδιαφέρουν το σύγχρονο φιλότεχνο κοινό, διότι απεικονίζουν ανθρώπους και όχι απλώς ανθρώπινες μορφές.

    Περισσότερα για τον Καλλιτέχνη