Πολιτισμός

εκθέσεις

ΙΔΡΥΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Β & Μ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ

Βασίλης Θεοχαράκης

Θάλασσες και Δάση
Ζωγραφική: 2007-2013

11/12/2013 – 23/2/2014

κριτική για την έκθεση του Μουσείου Θεοχαράκη
Της Λαμπρινής Μπενάτση (Ιστορικού Τέχνης)

Βασίλης Θεοχαράκης ο τοπιογράφος, θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της έκθεσης που εκτίθεται ήδη από τις 11/12/2013 στο μουσείο Θεοχαράκη και φέρει τον τίτλο Θάλασσες και Δάση. Πρόκειται για μια έκθεση που περιλαμβάνει πάνω από πενήντα υπερμεγέθη έργα, υδατογραφίες και λάδια, που σαν θέμα τους έχουν θαλασσινά τοπία και δάση.

Λαμπρινή Μπενάτση

Η δουλειά που μας παρουσιάζει τώρα ο Βασίλης Θεοχαράκης κινείται πάνω στον άξονα νηνεμία – φουρτούνα – ηρεμία. Γαλήνια θαλασσινά τοπία στην αρχή για να μας μεταφέρει στη συνέχεια στη φουρτούνα της θάλασσας και τέλος να μας πάει στη γαλήνη του δάσους.

Παρατηρώντας με προσοχή τα τοπία του Θεοχαράκη διαπιστώνουμε πως δεν ενδιαφέρεται για το συγκεκριμένο εκείνο στοιχείο που θα ταυτίσει το θέμα του έργου με το εικονιζόμενο τοπίο. Τα τοπία του μπορούν να παραπέμπουν σε πολλά μέρη του Ελλαδικού χώρου· άλλωστε επιδίωξή του είναι να μεταφέρει στον θεατή την αύρα που αποπνέει το τοπίο και όχι το τοπίο αυτό καθ’ εαυτό. Ένα ακόμα στοιχείο, το οποίο είναι άξιο προσοχής στα θαλασσινά τοπία του Θεοχαράκη, είναι πως κινούνται σε διαγώνιο άξονα δίνοντας με τον τρόπο αυτό την αίσθηση του βάθους στα έργα. Ακόμα και τα τοπία, ειδικά της φουρτουνιασμένης θάλασσας, τα οποία φαίνονται πως κινούνται σε οριζόντιο άξονα, έχουν μέσα τους κρυφές διαγώνιες χαράξεις.

Ο Θεοχαράκης, αναλαμβάνει στα θαλασσινά του τοπία, καθώς και στα δάση όπως θα δούμε στη συνέχεια, το διπλό ρόλο του πομπού και του δέκτη ταυτόχρονα. Δέχεται δηλαδή το ερέθισμα, το επεξεργάζεται και το μεταφέρει στον τελικό θεατή του έργου, που είναι ο καθένας από μας. Το ερέθισμα είναι το ίδιο το τοπίο αποκωδικοποιημένο από το ζωγράφο.

Βασίλης Θεοχαράκης ΘΑΛΑΣΣΑ λάδι σε μουσαμά, 125x200 εκ., 2010

Πέρα από τα θαλασσινά τοπία ο Θεοχαράκης ζωγραφίζει και τοπία με ψηλά ευθύκορμα δέντρα, άλλοτε κοντά στη θάλασσα, δημιουργώντας έτσι ένα σύνορο ανάμεσα στο θεατή και στη θάλασσα που υπάρχει πίσω τους. Άλλοτε πάλι τα δέντρα καταλαμβάνουν όλο τον καμβά, είτε με τους κορμούς τους, είτε με το φύλλωμά τους, δίνοντας την αίσθηση πως βγαίνουν και εκτός αυτού και συνεχίζουν την πορεία τους πέρα από το πλαίσιο του πίνακα. Όπως συμβαίνει και στα θαλασσινά του τοπία και εδώ, ο Θεοχαράκης αξιοποιώντας τη διαγώνια χάραξη δημιουργεί ένα τοπίο, στο οποίο η αίσθηση του βάθους είναι ορατή. Πέρα από τα αμιγώς δασικά τοπία, ο Θεοχαράκης θα μας δώσει και τοπία, στα οποία εικονίζεται και ο περιβάλλων χώρος∙ όπως συμβαίνει στο έργο όπου εικονίζεται η Ακρόπολη στο φόντο. Το στοιχείο εκείνο που κεντρίζει το ενδιαφέρον και το μάτι του θεατή είναι ότι ο Θεοχαράκης δεν αρκείται να ζωγραφίσει ένα κτίριο που θα μπορούσε να παραπέμπει στην Ακρόπολη, αλλά ζωγραφίζει την Ακρόπολη αυτή καθαυτή· έτσι ο θεατή διακρίνει το αέτωμα, τα τρίγλυφα και τις μετώπες του ναού. Επίσης στο έργο με τίτλο φαράγγι ο Θεοχαράκης για να διαχωρίσει το δασικό τοπίο από το βράχο του φαραγγιού, εκτός από την αλλαγή του χρωματικού τόνου του στο σχεδιασμό του φαραγγιού, χρησιμοποιεί πιο κοφτές και απότομες πινελιές πετυχαίνοντας έτσι να αποδώσει τα αιχμηρά τελειώματα του βράχου.

Βασίλης Θεοχαράκης
ΔΑΣΟΣ λάδι σε μουσαμά,
125x200 εκ., 2010

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μοναδικό πορτραίτο, το οποίο παρουσιάζεται στην έκθεση και η είναι η αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου. Εδώ είναι φανερή η επίδραση του δασκάλου του Σπύρου Παπαλουκά. Έχει κανείς την εντύπωση ότι ο ζωγράφος επανασυνδέεται εδώ με τις πηγές του και ότι θέλει να αποδώσει φόρο τιμής στο δάσκαλό του.

Στις θαλασσογραφίες του ο Θεοχαράκης κινείται στο χώρο του Ιμπρεσιονισμού. Οι μικρές πινελιές άμικτου χρώματος δίνουν στο τέλος την εντύπωση ενός φωτός που ιριδίζει. Παράλληλα πετυχαίνει με τα έργα του να αποδώσει το αίσθημα του φευγαλέου, του συνεχώς μεταβαλλόμενου.

Κοιτώντας συνολικά την έκθεση του Θεοχαράκη διαπιστώνουμε πως το έργο της παρούσας έκθεσης τον κατατάσσει στο χώρο των μεγάλων τοπιογράφων. Με το έργο του ο ζωγράφος πραγματεύεται την ελληνική φύση, το φως και την αύρα του ελληνικού τοπίου.

Λαμπρινή Μπενάτση

Ιστορικός Τέχνης

Master of Arts University of Essex, U.K.

Υπ. Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης

Η πρόσκληση της έκθεσης

αυτοπροσωπογραφία του ζωγράφου