Στέφανος Ρόκος: «Επιστροφή στην Αποδιοργάνωση»
Ένα μίνι-ντοκιμαντέρ μας μεταφέρει στην έκθεση
«Επιστροφή στην Αποδιοργάνωση» του Έλληνα εικαστικού που έλαβε χώρα το
περασμένο καλοκαίρι στο Λονδίνο υπό τη συνοδεία μουσικής και εκλεκτών
guests, όπως ο Jim Sclavunos των Bad Seeds.
Πέρα από ταλαντούχος ζωγράφος, με τακτοποιημένα
άτακτους πίνακες που κλείνουν διακριτικά το μάτι στο ποπ πνεύμα χωρίς να
φωνάζουν «πρόσεξέ με», ο Στέφανος Ρόκος είναι και συνεπής θαμώνας των
καλών αθηναϊκών συναυλιών. Δεν πάει παντού. Αλλά στους αγαπημένους του
καλλιτέχνες, όπως ας πούμε είναι οι Swans, οι Κόρε. Ύδρο.,
οι dEUS ή ο
Φοίβος Δεληβοριάς, αν τον ψάξεις μετά το τέλος του live θα
τον βρεις, κάπου εκεί θα είναι. Θα φοράει ένα πρόχειρο πουκάμισο με
t-shirt από μέσα, θα σε ρωτήσει τη γνώμη σου για το live που προηγήθηκε
(όχι μόνο επειδή θέλει μετά να σου πει τη δική του), ενώ παράλληλα θα
κοιτάζει τους μουσικούς να μαζεύουν τα όργανα, χωρίς να βιάζεται να
φύγει. Και το επόμενο πρωί, μπορείς να τον φανταστείς να πηγαίνει στο
ατελιέ του με τη ζάλη ενός ακόμα mini-hangover, για να κλείσει κάτι απ’
τη μουσική που άκουσε στον επόμενο πίνακά του. Κάθε ενάμισι-δυο χρόνια
δε, ετοιμάζει καινούρια έκθεση με προσεκτικά επιλεγμένα έργα, στη σωστή
σειρά, όπως κάνουν δηλαδή και οι τραγουδοποιοί με τα άλμπουμ τους…
Τον περασμένο Ιούνιο, ο Ρόκος μετακόμισε για ένα
μήνα στο Λονδίνο, όπου η αγάπη του για τη μουσική συνδυάστηκε με την
τέχνη του καλύτερα από ποτέ. Η Νeu Gallery φιλοξένησε ατομική
έκθεσή του με τίτλο «Επιστροφή στην Αποδιοργάνωση
/ Revert to Disarray», κατά τη διάρκεια της οποίας (ένας μήνας
συνολικά) τέσσερεις δημοφιλείς καλλιτέχνες έδωσαν συνολικά εφτά live,
χαρίζοντας λίγη ενέργεια και θόρυβο στο πρότζεκτ.
Ήταν κάπως σαν φεστιβάλ: Ο Μatt Friedberger
(Fiery Furnaces) παρουσίασε ένα αυτοσχεδιαστικό κομμάτι με βάση
τους πρωταγωνιστές συγκεκριμένων έργων, ο Αlex Mayor (Alexanders
Festival Hall) έπαιξε μεταξύ άλλων ένα πρωτότυπο τραγούδι με τίτλο
“Loyal to the Campaign for a beutiful terrorism” εμπνευσμένο από τον
ομώνυμο πίνακα, ο ο Stef Kamil Carlens των Zita Swoon
έφτιαξε ατμόσφαιρα με την κόκκινη κιθάρα του και η Piney Gir, με
ολόκληρη μπάντα παρά τη στενότητα του χώρου, προσέθεσε στο μείγμα μια
δόση ποπ ευφορίας. Τέλος, ο εκλεκτός καλεσμένος
Jim Sclavunos (Bad Seeds, Grinderman),
προσωπικός φίλος του ζωγράφου και συνδετικός κρίκος με τη βρετανική
γκαλερί, σε μια …κρίση χαμηλής αυτοεκτίμησης, ανέλαβε ρόλο DJ.
«Όλους τους μουσικούς, πολύ πριν τους γνωρίσω
προσωπικά, τους είχα χειροκροτήσει ως ακροατής/φαν σε συναυλίες» λέει ο
Ρόκος. «Χρόνια πριν κάνω αυτήν την έκθεση, είχαν συμβάλει στην
δημιουργία του προσωπικού μου ύφους χωρίς οι ίδιοι να το ξέρουν, μέσα
από τα τραγούδια τους. Δεν μπορώ να φανταστώ λοιπόν τίποτα πιο σημαντικό
από το να δημιουργούν μουσικοί εμπνεόμενοι από τη ζωγραφική μου – και
μάλιστα να μου κάνουν την τιμή να παίξουν
live στην
γκαλερί, ανάμεσα στα έργα μου». Φανερά χαρούμενος για όλ’ αυτά που
λάμβαναν χώρα μπροστά του, αισθανόμενος περισσότερο παρατηρητής παρά
«δημοφιλής ζωγράφος με διεθνή απήχηση», ο Ρόκος τραβούσε ερασιτεχνικά
πλάνα από τα live
με τη μηχανή του. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, έδειξε το υλικό στο φίλο του
σκηνοθέτη και κομίστα Χάρη Λαγκούση, ο οποίος με τη σειρά του έδωσε ροή
και ρυθμό. Το αποτέλεσμα είναι ένα εικοσάλεπτο ντοκιμαντέρ, που ανέβηκε
στο youtube
πριν από λίγες μέρες.
Αν και ανήκουν στην ίδια ενότητα με την περσινή
ατομική έκθεση του Ρόκου στο Art Athina, όλα τα εκτιθέμενα στη
Neu Gallery έργα παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά εκεί. Όπως εξηγεί ο
ίδιος, ο τίτλος «Επιστροφή στην Αποδιοργάνωση» είναι κυριολεκτικός και
αυτοσαρκαστικός ταυτόχρονα: «Δεν γνώριζα πού θα με οδηγήσουν τα έργα μου
και τι χαρακτήρα θα αποκτήσει η ενότητα. Συνήθως δουλεύω ανάποδα. Πρώτα
σκέφτομαι το θέμα και τον τίτλο και μετά αρχίζω να δημιουργώ τα έργα με
βάση αυτό που έχω στο μυαλό μου». Εκ του αποτελέσματος, συνειδητοποίησε
ότι τα κύρια στοιχεία τους ήταν κοινά: αταξία, ανησυχία, αποδόμηση της
φόρμας, ανατροπή της εικόνας – ακόμα και στην απόδοση καθημερινών και
απλών καταστάσεων. «Όντας αρκετά οργανωτικός ως άνθρωπος, αλλά βιώνοντας
και μια προσωπική και κοινωνική αποδιοργάνωση, η επιστροφή σε κάτι που
σε πρώτο βαθμό σίγουρα δεν με χαρακτηρίζει αλλά που πάντα υπάρχει στην
ζωή μου, έχει ένα ενδιαφέρον». Ειδικά για την έκθεση του Λονδίνου, η
αποδιοργάνωση προσωποποιήθηκε στη μορφή μιας όμορφης και επιβλητικής
γυναικείας παρουσίας, που ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το απόλυτο χάος.
Φυσικά, κατά τη δημιουργική διαδικασία ο Ρόκος
άκουγε μουσική ασταμάτητα, όπως κάνει πάντα. Κάπως σαν φόρο τιμής
λοιπόν, στο έργο “More than 204 shots”, έχει χωρέσει σε μικρογραφίες 204
εξώφυλλα δίσκων που τον συντρόφευσαν ενώ δούλευε. Από το “Transformer”
του Lou Reed λοιπόν, μέχρι το “Is this It” των Strokes και
το “Submarine” του Alex Turner, όταν η ηθελημένη αποδιοργάνωση
της ζωγραφικής ακουμπάει στο οργανωμένο χάος του ροκ, το πινέλο και η
κιθάρα μοιάζουν συναφή. Όχι τόσο με το πολυφορεμένο κλισέ της
«συνάντησης των τεχνών», αλλά με την ομορφιά του να βλέπουμε ολ’ αυτά
που αγαπάμε να γίνονται ένα.
Περισσότερα για το ζωγράφο στο
www.stefanosrokos.gr και στο
www.facebook.com/StefanosRokos