Πανηγύρια… με το ρολόι στο χέρι
Η Ήπειρος, η κατεξοχήν γη του κλαρίνου και της
παρέας, ζει φέτος το καλοκαίρι ένα αλλιώτικο σκηνικό. Όχι από αυτά που
στήνονται σε πλατείες και ξημερώνουν με τραγούδι, αλλά από εκείνα που
τελειώνουν απότομα, με περιπολικά και αυτόφωρα.
Ήδη τέσσερις μουσικές
εκδηλώσεις –ανάμεσά τους και πανηγύρια με εθιμικό χαρακτήρα– έχουν
διακοπεί με αστυνομικές παρεμβάσεις, με τους διοργανωτές να οδηγούνται
στα αστυνομικά τμήματα με την κατηγορία της διατάραξης κοινής ησυχίας.
Το τελευταίο περιστατικό σημειώθηκε στη Νέα
Σελεύκεια Θεσπρωτίας, όπου το γλέντι της Αθλητικής Ένωσης Νέας
Σελεύκειας με τον Γιάννη Καψάλη, Ματθαίο Τσαχουρίδη και Μάκη Τσίκο
διακόπηκε μετά τα μεσάνυχτα και ο 45χρονος υπεύθυνος της εκδήλωσης
συνελήφθη. Σύμφωνα με το αστυνομικό δελτίο, «κατά τον αστυνομικό έλεγχο
διαπιστώθηκε η λειτουργία ζωντανής ορχήστρας με αποτέλεσμα τη διατάραξη
της νυχτερινής ησυχίας των κατοίκων». Ήταν το τέταρτο τέτοιο περιστατικό
μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα.
Ανάλογες σκηνές εκτυλίχθηκαν στα Καρδαμίτσια,
πριν λίγες ημέρες, όταν ανήμερα του Προφήτη Ηλία, διακόπηκε το
καθιερωμένο πανηγύρι του Πολιτιστικού Συλλόγου. «Κάποιος θεώρησε καλό να
καλέσει την αστυνομία. Γιατί; Επειδή έπαιζε το κλαρίνο και διασκέδαζε ο
κόσμος», ανέφερε σε ανοιχτή επιστολή της το μέλος του συλλόγου Πόπη
Κοτζαμάνη, κάνοντας λόγο για μια γιορτή που οργανώθηκε με εθελοντική
δουλειά και μεράκι, για να προσφέρει χαρά και σύνδεση με την παράδοση,
και η οποία διακόπηκε χωρίς δεύτερη σκέψη.
Η αρχή είχε γίνει με τη σύλληψη της προέδρου
του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλλιθέας κατά τη διάρκεια πολιτιστικής
εκδήλωσης στην Πλατεία Χατζή στα τέλη Ιουνίου. Η επέμβαση της
Αστυνομίας, όπως αναφερόταν τότε στην ανακοίνωση του Συλλόγου, έγινε
γύρω στις 12:30 τα μεσάνυχτα, ύστερα από καταγγελίες για θόρυβο. Ο
Σύλλογος είχε καταγγείλει «στοχευμένη φίμωση της συλλογικής έκφρασης
στις γειτονιές», αφήνοντας σαφείς αιχμές για δύο μέτρα και δύο σταθμά:
«Τέτοιες παρεμβάσεις δεν παρατηρούνται σε εκδηλώσεις με μεγάλα ονόματα
και εισιτήριο», έλεγε.
Όρια και αντικρουόμενα δικαιώματα
Η εξέλιξη αυτή έχει
προκαλέσει αυξανόμενη ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες και στους
πολιτιστικούς συλλόγους, οι οποίοι βλέπουν μια απρόβλεπτη απειλή να
πλανάται πάνω από την παράδοση και την πολιτιστική ζωή της υπαίθρου.
Όπως υποστηρίζουν, η εφαρμογή του νόμου με αυτόν τον τρόπο κινδυνεύει να
υπονομεύσει τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, που συχνά αποτελούν
τον μοναδικό ετήσιο τόπο συνάντησης για τους κατοίκους και τους
απόδημους, καθώς και μέσο διατήρησης της συλλογικής μνήμης. Δεν
παραγνωρίζεται, βέβαια, και το ότι αποστερείται ένας σημαντικός
οικονομικός πόρος για συλλόγους και αθλητικά σωματεία, που στηρίζουν την
οικονομική τους επιβίωση και τη χρηματοδότηση των υπόλοιπων δράσεων στη
διοργάνωση μουσικών εκδηλώσεων.
Οι οργανωτές δεν παραβλέπουν την ανάγκη να
υπάρχει σεβασμός στην κοινή ησυχία, ωστόσο τονίζουν ότι πρέπει να βρεθεί
μια μέση λύση, με σαφές πλαίσιο, χρονικά όρια και προϋποθέσεις, που να
λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και εκδήλωσης. Μια
πρόταση που καταθέτουν, είναι να υπάρξει πρόβλεψη για εξαιρέσεις στον
νόμο περί κοινής ησυχίας, όταν πρόκειται για εκδηλώσεις με εθιμικό και
κοινωνικό χαρακτήρα, και να μη γίνεται η Αστυνομία ο ρυθμιστής της
πολιτιστικής ζωής.
Μια αυτορρύθμιση, με τις εκδηλώσεις να
ξεκινούν πιο νωρίς και την ένταση του ήχου να ρυθμίζεται όσο περνά η
ώρα, θα μπορούσε να λύσει πολλά προβλήματα, αλλά το πρόβλημα, όπως
υποστηρίζουν τα μέλη των συλλόγων, δεν έχει να κάνει μόνο με ανθρώπους,
που πραγματικά μπορεί να ενοχλούνται, αλλά και με κάποιους που έχουν
άλλους λόγους και λειτουργούν εκδικητικά.
Και πολιτικές διαστάσεις
Η συζήτηση, ωστόσο,
φαίνεται να ξεφεύγει πλέον από το πεδίο της καθημερινότητας και να
αποκτά και πολιτικά χαρακτηριστικά.
H Δημοτική Οργάνωση Ιωαννίνων του Κινήματος
Δημοκρατίας κάνει λόγο για «αυταρχική και αστεία ταυτόχρονα λύση» μέσω
των συλλήψεων, εκφράζοντας την έκπληξή της για το ότι στην Ελλάδα του
2025 η μουσική και ο χορός αντιμετωπίζονται περίπου ως παραβατική
συμπεριφορά, ενώ τονίζει ότι η ελληνική παράδοση δεν μπορεί να θεωρείται
θόρυβος.
Το
κόμμα ζητά θεσμική αναθεώρηση του πλαισίου, με στόχο να προστατευτεί η
πολιτιστική ταυτότητα της κάθε περιοχής. «Υπάρχουν όρια για όλους και
αυτά τα όρια τα θέτει το σύνολο της κοινωνίας συλλογικά και
δημοκρατικά», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η πραγματικότητα είναι πως, προς το παρόν,
κάθε πανηγύρι στήνεται με το βλέμμα στραμμένο στο ρολόι και το αυτί
ανοιχτό στο τηλέφωνο. Η απειλή της διακοπής, ακόμη και της αυτόφωρης
διαδικασίας, αιωρείται πάνω από τις πλατείες. Το ερώτημα που τίθεται
είναι αν μπορεί να βρεθεί μια χρυσή τομή, που να μην καταργεί ούτε την
ησυχία ούτε τη χαρά. Και κυρίως, να μην φτάνει στο σημείο η ελληνική
παράδοση να χρειάζεται… άδεια για να υπάρξει.
Αναδημοσίευση από
εδώ