Χορός του Ζαλόγγου 18-12-1803
Στη στεριά δε ζει το ψάρι
ούτ' ανθός στην αμμουδιά
Κι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
δίχως την ελευθεριά.
«Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ... ΟΙ
ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ ΠΡΟΤΙΜΟΥΝ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΙΜΩΣΗ!»
Σαν σήμερα 18 Δεκεμβρίου του 1803, περίπου 60 γυναίκες με τα παιδιά τους
προτίμησαν να γκρεμιστούν στο βάραθρο από το υψηλότερο μέρος του
Ζαλόγγου παρά να χάσουν την ελευθερία τους. Ο Χορός του Ζαλόγγου,
παραμονές Χριστουγέννων του 1803, αποτελεί αιώνιο σύμβολο για τη γυναίκα
που προτίμησε τον θάνατο από την ατίμωση και τη δυστυχία, δίνοντας νέα
ώθηση στους αγώνες των Ελλήνων για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Οι
60 Σουλιώτισσες αποφάσισαν να πεθάνουν ένδοξα, παρά να πέσουν στα χέρια
του εχθρού αυτές και τα παιδιά τους. Έτσι κατάφυγαν στο βράχο Στεφάνι
από όπου έριξαν το παιδιά τους στην άβυσσο του ποταμού Αχέροντα, κάτω
από το βράχο. Κατόπιν οι ίδιες άρχισαν να χορεύουν και να τραγουδούν:
Έχε γειά καημένε κόσμε,
έχε γειά γλυκιά ζωή
Και 'συ δύστυχη πατρίδα
έχε γειά παντοτινή
Έχετε γειά βρυσούλες
λόγγοι, βουνά, ραχούλες
Έχετε γειά βρυσούλες
λόγγοι, βουνά, ραχούλες
Στη στεριά δε ζει το ψάρι
ούτ' ανθός στην αμμουδιά
Κι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
δίχως την ελευθεριά.
Έχετε γειά βρυσούλες...
Οι Σουλιώτισσες δε μάθαν
για να ζούνε μοναχά
Ξέρουνε και να πεθαίνουν
να μη στέργουν στη σκλαβιά
Έχετε γειά βρυσούλες...
Η καθεμιά από αυτές που έσερνε το χορό, όταν έφτανε
στην άκρη του γκρεμού, έπεφτε στο βάραθρο. Έτσι βρήκαν όλες τους τον
ηρωικό θάνατο, τραγικό, αλλά έντιμο και ένδοξο. Το γεγονός αυτό έμεινε
στην ιστορία μας με το όνομα «ο χορός του Ζαλόγγου».
Ο βράχος του Ζαλόγγου έγινε έτσι φωτεινό μετέωρο
της φλογερής αγάπης προς την πατρίδα, ιδανικό της ελευθερίας, ένα
ορόσημο στην ιστορία που μας θυμίζει τον αγώνα της Ελληνίδας κατά του
κατακτητή, την περιφρόνησή της προς το θάνατο και την αυτοθυσία της.
Είχε προηγηθεί στις 12 Δεκεμβρίου μετά από πολύχρονη και αιματηρή μάχη η
πτώση του Σουλίου στα χέρια του Αλή Πασά ο οποίος δεν σεβάστηκε την
συμφωνία και κυνήγησε τους Σουλιώτες... Οι εικόνες των γυναικών με τα
βρέφη στην αγκαλιά και οι ηρωικές στιγμές τους, έχουν χαραχθεί ανεξίτηλα
στις μνήμες κάθε Έλληνα. Προς τιμήν τους, στο σημείο όπου έπεσαν,
ανεγέρθηκε μνημείο ύστερα από Πανελλήνιο έρανο...