Η Ρουμάνα νεοελληνίστρια
Έλενα Λαζάρ, που τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας,
Κάρολο Παπούλια με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Εποποιίας,
μιλά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αναδημοσίευση 5 Ιουλίου 2011
«Θεωρώ πολύ μεγάλη τιμή αυτή που εκδηλώνεται
προς την ταπεινότητά μου εκ μέρους σας, εκ μέρους μιας χώρας που
από τα νεανικά μου χρόνια αποτέλεσε για μένα όχι μόνο το
πνευματικό μου ίνδαλμα, αλλά και το αντικείμενο της απόλυτης
αγάπης μου».
Με τα λόγια αυτά απευθύνθηκε η νεοελληνίστρια
Έλενα Λαζάρ προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια,
ευχαριστώντας τον συγκινημένη για την τιμή που της επιφύλαξε, με
την απονομή του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος της Εποποιίας, κατά
την επίσημη επίσκεψή του στη Ρουμανία. Μία τιμή που ήρθε να
αναγνωρίσει, με το καλύτερο τρόπο, τις προσπάθειες που
καταβάλλει η κα Λαζάρ για τη διάδοση της ελληνικής λογοτεχνίας
και ποίησης στο Ρουμανικό κοινό, μέσα από τον Εκδοτικό Οίκο
«Ομόνοια», που ίδρυσε η ίδια πριν από 20 χρόνια.
«Ο διάλογος των δυο πολιτισμών είναι ο πιο
αποτελεσματικός τρόπος για την καλύτερη αλληλογνωριμία των λαών
μας. Η ανώτατη αυτή διάκριση προς το πρόσωπό μου, τα θερμά λόγια
του κ. Παπούλια ζέσταναν την καρδιά μου και αποτελούν κίνητρο
για την ακόμα πιο δυναμική συνέχιση των προσπαθειών μου για την
προβολή των Ελληνικών Γραμμάτων στη Ρουμανία. Ο πλούτος τους
αξίζει να γίνει γνωστός όχι μόνον στην στενή ακαδημαϊκή
κοινότητα, αλλά και στο ευρύτερο ρουμανικό κοινό», δηλώνει στο
ΑΠΕ-ΜΠΕ από το Βουκουρέστι η κα Λαζάρ.
«Πρέσβειρα» του Ελληνισμού, από το 2005, η
62χρονη σήμερα Έλενα Λαζάρ έχει τιμηθεί-μεταξύ άλλων-με τρία
βραβεία μετάφρασης στην Ελλάδα (1994) και τη Ρουμανία (1994 και
2003), διακρίσεις σημαντικές για την φλογερή αυτή φίλη της
Ελλάδας, που στα σαράντα χρόνια που ασχολείται με την
νεοελληνική λογοτεχνία, έχει μεταφράσει περί τα 50 βιβλία. Και
συνεχίζει ακάθεκτη.
Η αρχή, όπως θα μας πει, έγινε με την
αποφοίτησή της από τη Σχολή Κλασικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου
Βουκουρεστίου. Στην αρχή, από περιέργεια, θέλησε να μάθει την
ελληνική γλώσσα, για να γίνει τελικά μία εξαιρετική μεταφράστρια
νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μετά το τέλος των σπουδών της ήλθε σε
άμεση επαφή με όλο το ελληνικό και φιλελληνικό περιβάλλον της
Ρουμανίας.
«Η δραστηριότητά μου αυτή, πέρα από τις πολλές
μεταφράσεις, μου έδωσε τη δυνατότητα να έλθω σε άμεση επαφή με
μια σειρά προσωπικοτήτων-μεταφραστές, νεοελληνιστές κ.ά.- που
έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην έρευνα των πολλαπλών πτυχών του
Ελληνισμού, ο οποίος βλάστησε και άνθισε στο έδαφος της
Ρουμανίας. Αυτό το εκλεκτό περιβάλλον με ενθάρρυνε να
παρακολουθήσω, με τη σειρά μου, τις πολιτιστικές
ελληνο-ρουμανικές αλληλοεπιδράσεις», σημειώνει η κα Λαζάρ.
Από το 1991, όταν ίδρυσε την «Ομόνοια», τον
μοναδικό εκδοτικό οίκο που στοχεύει αποκλειστικά στην προώθηση
του ελληνικού πολιτισμού στη Ρουμανία, το ένα τρίτο από τους
πάνω από 100 τίτλους είναι πρωτότυπα έργα αφιερωμένα στον
ελληνισμό της Ρουμανίας, την τρισχιλιετή παρουσία των Ελλήνων
στο χώρο της σημερινής Ρουμανίας.
Έλενα Λαζάρ
Αρκεί να αναφέρουμε ότι από την «Ομόνοια»
κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στη Ρουμανία τα Άπαντα του
Αλεξανδρινού Κ. Π. Καβάφη ο πρόγονος του οποίου ήταν, κατά το
1750, κυβερνήτης της πόλης του Ιασίου επί πέντε έτη, όπως μας
πληροφορεί η Ρουμάνα νεοελληνίστρια. Στην «Ομόνοια» βρήκαν
φιλοξενία πολλοί Έλληνες και Κύπριοι συγγραφείς, αλλά και
Ρουμάνοι και ξένοι μεταφραστές ή ερευνητές.
Η «Ομόνοια», την οποία διευθύνει επάξια από
την ίδρυσή της, κατέχει και μία πρωτειά στον ευρωπαϊκό χώρο,
όσον αφορά τον αριθμό των δίγλωσσων εκδόσεων.
«Το όνειρό μου ήταν η «Ομόνοια» να γίνει ακόμα
μια γέφυρα προς την Ελλάδα, με την οποία μας ενώνουν εκατοντάδες
χρόνια κοινής ιστορίας και εμπειρίας», σημειώνει η κα Λαζάρ,
ευχαριστώντας τους συνεργάτες από όλες τις γενιές, αλλά και της
συμβολής πολλών κρατικών και ιδιωτικών ιδρυμάτων από την Ελλάδα,
την Κύπρο και τη Ρουμανία.
Πολλές ευχαριστίες απευθύνει και στον πρέσβη
της Ελλάδας, Γιώργο Πουκαμισά, για το ενδιαφέρον και τις
σημαντικές πρωτοβουλίες που έλαβε τα τελευταία τρία χρόνια, εδώ
στη Ρουμανία, για την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, αλλά
και τη στήριξη της «Ομόνοιας». Σημαντική ήταν και η συμβολή
Ελλήνων επιχειρηματιών στη Ρουμανία, που θεώρησαν χρέος τους,
όπως λέει η κα Λαζάρ, να επενδύσουν στον πολιτισμό, συνεχίζοντας
έτσι τη λαμπρή παράδοση των Ελλήνων ευεργετών της Ρουμανίας,
όπως οι Αρσάκης, Ζάππας, Χαροκόπος. Ανεκτίμητη είναι και η
βοήθεια της Ένωσης Ελλήνων Ρουμανίας με την οποία έχει θεσπίσει
στενή συνεργασία.
«Ο πλούτος του Ελληνισμού της Ρουμανίας μας
υποχρεώνει να το κάνουμε γνωστό όχι μόνον στην στενή ακαδημαϊκή
κοινότητα, αλλά και σε ευρύτερο κοινό. Η Ρουμανία, άλλωστε,
μεταξύ των κρατών της Ν.Α. Ευρώπης υπήρξε η πλέον "δεκτική" στο
φαινόμενο της νέας ελληνικής λογοτεχνίας , γεγονός που
αποδεικνύουν τα 400 και χρόνια ιστορίας των μεταφράσεων
ελληνικής λογοτεχνίας στη Ρουμανία», καταλήγει η κα Λαζάρ.
Διαμαντένια Ριμπά