Καλοτάξιδος
αγαπητέ
μπαρμπα-Γιάννη Σάρρα
Γένεση, ζωή, φθορά, θάνατος. Αθανασία ή
λήθη. Ποτέ του ο μπαρμπα- Γιάννης Σάρρας, το άξιο αυτό τέκνο της
Θεσπρωτικής γης, δε βίωσε τέτοια διλήμματα. Αντιμετώπιζε πάντα
το παρόν και διαγίγνωσκε το μέλλον, την ύπαρξη και την ανυπαρξία
πάντα μειλίχιος, ήρεμος και φιλοσοφημένος.
Γιάννης Σάρρας
Γι΄
αυτό έζησε ζωή γεμάτη, πλήρη, δημιουργική. Δεν φοβήθηκε
ούτε άνθρωπο, ούτε χάρο. Τα πόδια του μόνο φοβήθηκε. Όταν πια
σχεδόν αιωνόβιος δεν μπορούσαν να τον κρατήσουν ευθυτενή και
ισορροπημένο το σώμα του για να σύρει το χορό, να πιει τα
ποτηράκια του. Και ήπιε πολλά στην πολυτάραχη ζωή του.
Την οποία γλέντησε και απόλαυσε με όλο του το είναι
σχεδόν μέχρι τα τελευταία του. Μοίρασε απλόχερα και
πλουσιοπάροχα το χαμόγελο, τη στοργή και την αγάπη του πρωτίστως
στη λατρεμένη σύντροφο της ζωής του Αρετούλα και τις «χρυσές
Καρυάτιδές του», τις κόρες του Ερμιόνη, Ευτυχία και Χρυσάνθη και
βεβαίως στα εγγόνια του.
Με την ίδια καλή, άδολη και ανιδιοτελή
διάθεση μοίρασε τα πλούσια συνασθήματά του και τα πρόσφερε από
βάθους καρδίας σε φίλους, γνωστούς και συνεργάτες που είχε τη
χαρά, την τύχη και την καλοσύνη να γνωρίσει, να πιούν τα
τσιπουράκια τους, να χαρτοπαίξουν, να φέρουν τις στροφές τους.
Πιο πολύ όμως και πάνω απ΄ όλα ο αείμνηστος
μπαρμπα-Γιάννης αγάπησε το διάβασμα και τη γραφή. Και σ΄ αυτές
τις δυο ξεχωριστές αγάπες του αφιέρωσε το μεγαλύτερο και
δημιουργικότερο χρόνο της ύπαρξής του. Ορφανεμένος από τα
μικράτα του και αναλωμένος στη βιοπάλη, προκειμένου να
βιοπορίσουν σε δύσκολα χρόνια ο ίδιος, η μητέρα και η γιαγιά
του, δεν κατάφερε να παιδευτεί και μορφωθεί σε σχολεία και
πανεπιστήμια όπως επιθυμούσε και όπως του άξιζε, όπως
αποδείχτηκε μέσα από τις πνευματικές παρακαταθήκες που κατέθεσε
τα μετέπειτα χρόνια. Φοίτησε μόνο στη Γεωργική Σχολή Παραμυθιάς.
Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να «σπουδάσει»
κατ΄ ιδίαν, διαβάζοντας και ερευνώντας πολύ καλύτερα από άλλους
προνομιούχους συνομηλίκους του ή και καθηγητές ακόμη. Πηγή
ανεξάντλητης μάθησης και απέραντης μνημοσύνης, διάβασε όλους
τους μεγάλους συγγραφείς, από τους αρχαιότερους έως τους
σύγχρονους. Και τους μελέτησε σε βάθος χαρακτήρος και
πνεύματος διδασκαλίας τόσο καλά που του έγιναν βίωμα,
μονοπάτι και λαμπρός δρόμος ώστε ν΄ αφήσει και ο ίδιος πολύτιμη
πνευματική παρακαταθήκη στον τόπο του και τους Ηπειρώτες, την
Παιδεία, την Ελλάδα.
Πλούσιος σε αισθήματα, αγώνες και έργα
ο μπαρμπα-Γιάννης Σάρρας
μας έδωσε πάνω από τρεις δεκάδες
εμπνευσμένα βιβλία ιστορικά, λαογραφικά και σατιρικής
ποίησης. Έργα με σκληρή κριτική διάθεση που καυτηρίαζαν τις
κοινωνικές αδικίες και ανισότητες, τα κακώς κείμενα Πολιτείας
και Εκκλησίας, την αναλγησία που κυριάρχησε στις μέρες μας. Έργα
που ερέθιζαν το πνεύμα και αφύπνιζαν συνειδήσεις.
Άρχισε γράφοντας τα πρώτα του ποιήματα στα
αιματοβαμμένα βουνά της Ηπείρου στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο του
1940. Από τότε, και παράλληλα με την κύρια εργασία του, άσκησε
το συγγραφικό έργο του δημοσιογραφώντας συγχρόνως σε εφημερίδες
της Θεσπρωτίας, της Ηπείρου και των Αθηνών. Χρημάτισε
ανταποκριτής των ραδιοφωνικών σταθμών Ιωαννίνων και Κερκύρας,
της τότε ΕΡΤ-1 και ΕΡΤ-2.
Στη λογοτεχνία καθιερώθηκε το 1976 με τη
σατιρική ποιητική συλλογή «Το χρονικό του Αιγαίου», έργο που
αναγνωρίστηκε ως εθνική προσφορά και αγοράστηκε από το υπουργείο
Πολιτισμού. Το πιο σημαντικό έργο του όμως υπήρξε το τρίτομο «Η
Θεσπρωτία δια μέσω των αιώνων, 40.000 χρόνια π.Χ. μέχρι σήμερα»,
το οποίο θεωρήθηκε προσφορά στα ελληνικά γράμματα και το
υπουργείο Παιδείας το συμπεριέλαβε στον κατάλογο των
εγκεκριμένων βιβλίων για τις σχολικές βιβλιοθήκες της
πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ένα σπουδαίο έργο-προσφορά στην
αγαπημένη του Θεσπρωτία, τους ανθρώπους της και τις ομορφιές
της, για το οποίο εκφράστηκαν εγκωμιαστικά ακαδημαϊκοί,
πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, , κριτικοί, δημοσιογράφοι, λογοτέχνες
και άλλοι.
Βεβαίως υπήρξαν και άλλοι, άνοες και
αμετροεπείς, οι οποίοι καταφέρθηκαν εναντίον του, αγνοώντας το
γεγονός πως έως τον μπαρμπα-Γιάννη δεν προϋπήρξε ουδείς άλλος
ιστορικός, ερευνητής, ιστοριοδίφης ή πανεπιστημιακός που να είχε
συγκεντρώσει όλο αυτόν τον πλούτο της Θεσπρωτίας, διασκορπισμένο
σε χιλιάδες έντυπα, περγαμηνές, βιβλία, έρευνες και
δημοσιεύματα, να τον σταχυολογήσει, αξιολογήσει, κατατάξει και
να δώσει αυτό το μοναδικό, αθάνατο
έργο που μας πρόσφερε με πολύ κόπο ο δημιουργός του.
Παραβλέποντας επίσης το γεγονός πως γι΄ αυτό το έργο το κράτος
του απένειμε ισόβια τιμητική σύνταξη, το βιβλίο του αγοράστηκε
από το υπουργείο Παιδείας και στολίζει τις σχολικές βιβλιοθήκες.
Επίσης πως απέσπασε πολλά βραβεία και έγινε μέλος της Ένωσης
Ελλήνων λογοτεχνών.
Υπήρξαν και άλλοι πατριδοκάπηλοι που τον
συκοφάντησαν κατηγορώντας τον για αντεθνική προπαγάνδα. Ποιόν,
τον μπαρμπα-Γιάννη που σε όλη τη ζωή του αγωνίστηκε για το καλό
της Ελλάδας, την πρόοδο και την ευημερία του λαού μας, την
ανόρθωση της Παιδείας. Όμως ίνα μη καταδικαστούν αναγκάστηκαν ν΄
ανασκευάσουν και να ζητήσουν δημόσια συγγνώμη ενώπιον
δικαστηρίου, την οποία αποδέχθηκε
μεγαθύμως, συγχωρώντας το ατόπημά τους.
Άλλοι
πάλι τον κατηγόρησαν για… άθεο και αντίχριστο με αφορμή σατιρικά
ποιήματά του για τα όσα σκανδαλίζουν το χριστεπώνυμο πλήθος και
τακτικά βγαίνουν στη φόρα και τη δημοσιότητα. Βαθιά
θρησκευόμενος, για όσους δεν τον γνώριζαν, ήταν ο Γιάννης
Σάρρας. Δεν υπήρξε όμως ποτέ θρησκόληπτος, γι΄ αυτό και
αγωνίστηκε με την πένα και τη στάση του να εκλείψουν φαινόμενα
που καταρράκωναν το κύρος της Εκκλησίας.
Αυτός υπήρξε ο μπαρμπα-Γιάννης Σάρρας,
γνωστός Ηπειρώτης ιστορικός, συγγραφέας, σατιρικός ποιητής και
δημοσιογράφος. . Ο οποίος γεννήθηκε στο Καστρί
Ηγουμενίτσας το 1918 και απεβίωσε στην Αθήνα στις 2
Ιανουαρίου του 2010 . Η εξόδιος ακολουθία και η ταφή του έγιναν
παρουσία συγγενών, φίλων, συμπατριωτών και εκπροσώπων των αρχών
την επομένη του θανάτου του στην αγαπημένη του Ηγουμενίτσα όπου
έζησε, δημιούργησε και μεγαλούργησε για πάρα πολλά χρόνια.
Καλέ μας μπαρμπα-Γιάννη μπορεί το σώμα σου
να εξέλειπε, το όνομά σου, το έργο και η μνήμη σου θα
παραμείνουν αθάνατα. Καλοτάξιδος.
Μπάμπης Γαλιάνδρας Αρτινός