«Τα μνημόνια και η ενότητα της Αριστεράς»

Άρθρο της Νάντιας Βαλαβάνη

στην εφημερίδα ΠΑΡΟΝ 30.06.2019

Συμμετείχα πρόσφατα σε μια ενδιαφέρουσα ραδιοφωνική εκπομπή συζήτησης με τους ακροατές, όπου σχεδόν όλοι, ό,τι κι αν έλεγα για τις μνημονιακές πολιτικές ή το σημερινό «μεταμνημονιακό» μνημονιακό καθεστώς, με ξαναρωτούσαν: «Αλλά για την ενότητα της αριστεράς τι άποψη έχετε;» Υπονοώντας πως όσοι θεωρούμαστε αριστεροί θα έπρεπε να εξασφαλίσουμε ενωμένοι ότι μια κυβέρνηση Μητσοτάκη δε θα διαδεχθεί  τη σημερινή κυβέρνηση. Αυτό μ’  έκανε να σκεφτώ πόσο περίπλοκη έχει γίνει η κατανόηση μιας σχετικά απλής κατάστασης στο μυαλό των ανθρώπων.

Η αριστερά δημιουργήθηκε για να υπηρετήσει μια επιταγή: Ν’  αλλάξει τον κόσμο, επειδή το χρειάζεται. Η ενότητα της αριστεράς, πρόβλημα παλιό όσο και η ίδια η αριστερά, δηλ. τουλάχιστο ενάμιση αιώνα, αναφέρεται σε διαφορετικές προσεγγίσεις γύρω από θεμελιακά προβλήματα για το δρόμο προς το σοσιαλισμό ή τι είδους σοσιαλισμό ήθελε το καθένα από τα ιστορικά ρεύματα της.  Ένα αιώνα πριν, π.χ., κεντρικό ήταν το δίλλημα που έθεσε στον Μπερνστάιν η Ρόζα Λούξεμπουργκ: «Μεταρρύθμιση ή επανάσταση;» Σήμερα, βέβαια, χάρη στη νεοφιλελεύθερη ανασυγκρότηση του καπιταλισμού, χρειάζεται πλέον επανάσταση (ανατροπή) για να γίνει δυνατή και η απλούστερη μεταρρύθμιση: Πραγματική, γιαουσιαστική βελτίωση της ζωής των πολλών, κι όχι βάφτισμα σε «μεταρρύθμιση» της πολιτικής π.χ. αρπαγής του δημόσιου πλούτου ή τσακίσματος των εργαζόμενων ανθρώπων.

Η Ελλάδα, επιπλέον, 10 χρόνια από την κρίση του 2009, είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ που το ΑΕΠ της βρίσκεται στο -22% του ΑΕΠ που είχε το 2009 (όλες οι άλλες - εξαίρεση η Κύπρος με -1% -, βρίσκονται αρκετά ψηλότερα απ’  το ΑΕΠ που είχαν τη χρονιά της κρίσης): Είναι σαν να έχει βγει μέσα από πόλεμο. Μόνο που αντί να προσδοκά πολεμικές αποζημιώσεις, θα πρέπει να πληρώνει, για να συνεχίσει να εξυπηρετεί ένα μη βιώσιμο χρέος, τουλάχιστον μέχρι το 2060 πλεονάσματα που καμιά χώρα με πλεονασματικό προϋπολογισμό - είτε πρόκειται για τη Γερμανία είτε για τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του κόσμου - δεν κατάφερε ποτέ να παρουσιάζει επί 40 συνεχόμενα χρόνια…

Οι μνημονιακές και «μεταμνημονιακές» πολιτικές καταλήστευσης χώρας κι ανθρώπων για την εξυπηρέτηση του χρέους είναι νεοφιλελεύθερες – γιατί αυτό είναι τα μνημόνια, κι όχι «δεξιά» ή «αριστερά», ανάλογα με την ταυτότητα της κυβέρνησης που τα εφαρμόζει. Όταν τις μνημονιακές πολιτικές εφαρμόζει μια κυβέρνηση που θεωρεί ότι «το ΔΝΤ έχει προσφέρει πολλά στην Ελλάδα», τότε είναι αυτό που λέμε «κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι». Όταν τις εφαρμόζει μια κυβέρνηση, η πρώτη της αριστεράς, που «άκουσε» τις απαιτήσεις της ιστορικής στιγμής κι εκλέχτηκε με πρόγραμμα απελευθέρωσης του λαού και της χώρας κι ανάκτησης της λαϊκής και κρατικής κυριαρχίας, κέρδισε την πιο γενναιόδωρη στήριξη που μπορεί ποτέ να δώσει λαός σε κυβέρνηση – αποφασίζοντας 62% με κλειστές τράπεζες(!) -  κι αυτή τη στήριξη τη σπατάλησε μέσα σε μια βδομάδα αποδεχόμενη το (χειρότερο από το Σχέδιο Γιούνγκερ) Τρίτο Μνημόνιο, τότε μπορεί αυτό να το έκανε με δάκρια στα μάτια, αλλά τα κοινωνικά αποτελέσματα είναι ανάλογα με αυτά των κυβερνήσεων που «αγαπούν» την Τρόικα: Ερήμωση της χώρας, τα παιδιά στο εξωτερικό, τσακισμένες ζωές, προοπτική ενός ατέλειωτου «μεταμνημονιακού» χειμώνα.

Η ενότητα όλων των ρευμάτων της αριστεράς είναι πολύτιμη - και πάντα σχετίζεται με την προγραμματική απελευθερωτική απαίτηση της ιστορικής στιγμής. Η αριστερά υπάρχει μόνο για ένα λόγο, για να είναι κοινωνικά χρήσιμη. Δεν ισχύει το αντίθετο. Στο «μεταμνημονιακό» τέλμα σήμερα, ενότητα της αριστεράς σημαίνει ενότητα δράσης για ανατροπή του «μεταμνημόνιου», κι όχι για την καλύτερη δυνατή συνεργασία με τους δανειστές για τη διαχείριση του. Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δε φαίνεται να συνειδητοποίησε πως όταν επί τέσσερα χρόνια διακηρύσσεις ότι η απαλλαγή από τα μνημόνια περνάει μέσα από την πιο πιστή εφαρμογή τους, γίνεται κάποια στιγμή προφανέστατο στον περισσότερο κόσμο ότι αυτό μπορεί να το κάνει καλύτερα ο Μητσοτάκης.

   

*Η Νάντια Βαλαβάνη ήταν αν. υπουργός Οικονομικών και είναι υποψήφια με τη Λαϊκή Ενότητα στο Νότιο Τομέα της Β’ Αθήνας.