Πρωτομαγιά, Μισθωτή Εργασία και Ψηφιοποίηση

του Γιάννη Τόλιου 01-05-2021

Αναδημοσίευση    

    

Οι πολυετείς αγώνες των εργαζόμενων για κατοχύρωση του 8ωρου, αποκτούν σήμερα ιδιαίτερη σημασία, μετά την απόφαση της κυβέρνησης και του «πατρονάτου» της εργοδοσίας (ΣΕΒ), για θέσπιση 10ωρης εργασίας και ατομικών συμβάσεων εργασίας. Μάλιστα επιχειρείται από τον πρωθυπουργό να εμφανιστεί το 8ωρο ως «ξεπερασμένο», στο όνομα «ευελιξίας της εργασίας» λόγω ψηφιοποίησης, ενώ ιδεολόγοι του συστήματος, μιλούν για διαδικασία «εξαφάνισης» της μισθωτής εργασίας!

  

       

Το «άγιο μύρο» της συσσώρευσης

Η εργασία γενικά παραμένει βασική πηγή δημιουργίας νέας αξίας, ενώ η μισθωτή εργασία είναι ταυτόχρονα βασική πηγή κέρδους μέσω ιδιοποίησης της υπεραξίας, που αποτελεί το «άγιο μύρο» της συσσώρευσης κεφαλαίου. Η εξουθενωτική εργασία και επέκταση του χρόνου εργασίας, αυξάνουν την παραγωγή και την κερδοφορία, όπως επίσης οι νέες τεχνολογίες μέσω παραγωγικότητας εργασίας. Ωστόσο η φθηνή εργατική δύναμη και αύξηση του χρόνου εργασίας, δεν αποτελούν βιώσιμο «όχημα» ανάπτυξης, διότι περιορίζουν την αγοραστική δύναμη των εργαζόμενων, αυξάνουν την ανεργία και την άνιση κατανομή εισοδήματος. Πρόκειται για τον «κατηφορικό δρόμο» ανάπτυξης, που τα αδιέξοδά του έχουν διαφανεί διαχρονικά. Αυτήν την «ξεπερασμένη» αντίληψη προβάλλουν σήμερα ως όχημα ανάκαμψης, κυβέρνηση και ΣΕΒ.! Αντίθετα ο «ανηφορικός» και βιώσιμος δρόμος, απαιτεί συνδυασμό νέων τεχνολογιών με ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης μισθών, παράλληλα με μείωση ωρών εργασίας, για αύξηση θέσεων απασχόλησης και παραγωγικότητας και δωρεάν προσφορά βασικών κοινωνικών αγαθών σε όλα τα μέλη της κοινωνίας.

     

Η αδυναμία του νεοφιλελευθερισμού και «εν γένει» του καπιταλισμού να διασφαλίσει έναν τέτοιο βιώσιμο δρόμο, αποτελεί την πηγή των μεγάλων προβλημάτων (ανεργίας, ογκούμενης ανισότητας, κά), που σε συνθήκες πανδημίας εντείνονται, θέτοντας επιτακτικά την ανάγκη υπέρβασης τους. Η επιστράτευση των ψηφιακών τεχνολογιών (διαδίκτυο, ρομποτική, τεχνητή νοημοσύνη κά) που ως «από μηχανής θεός» θα έδιναν νέα πνοή στο σύστημα, καταλήγουν στα πλαίσια του νεοφιλελεύθερου μοντέλου… σε «φαρμάκι» αντί για φάρμακο.! Η ψηφιοποίηση, εκτός από υποκατάσταση εργατικών χεριών, συντελεί στη χωροχρονική αποριοθέτηση της εργασίας (πχ. τηλεργασία) και εμφάνιση νέων μορφών απασχόλησης που οδηγούν σε τυπική απομισθοποίηση των εργαζόμενων. Πρόκειται για το λεγόμενο «Croworking» (εργασίες πληθοπορισμού) και «Cloudworking» (εργασίες σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες), που δημιουργούν ένα νέο είδος «προλεταριάτου» κυρίως από νέους, το λεγόμενο «ψηφιακό», με χαμηλές αμοιβές, χωρίς κοινωνική ασφάλιση ή άλλη θεσμική προστασία. Οι συγκεκριμένες μορφές απασχόλησης, εκτός από άγρια εκμετάλλευση, τροφοδοτούν και ερμηνείες βαθμιαίας εξαφάνισης της μισθωτής εργασίας, κάτι που αποτελεί μεν «κρυφό πόθο» των καπιταλιστών …χωρίς όμως απώλεια της πηγής κέρδους και κεφαλαιακής συσσώρευσης!!

Γιαυτό προσφέρουν ως αντίδοτο ψηφιοποίηση με εφαρμογή ελαστικών μορφών απασχόλησης και συρρίκνωσης εργοδοτικών υποχρεώσεων (κατώτατος μισθός, υπερωρίες, απολύσεις, επιδόματα, κλπ), καθώς δραστικό περιορισμό δικαιώματος απεργίας, ψηφιακή επιτήρηση, καταπάτηση και εμπορευματοποίηση προσωπικών δεδομένων, κά. Όσο για εκείνους που διαβλέπουν «εξαφάνιση» της εργατικής τάξης, η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Από τα 7,6 δισεκ. πληθυσμού του πλανήτη, 5,7 δισ. αποτελούν «ενεργό πληθυσμό» και 3,5 δισ. (ή 61%) «εργατικό δυναμικό». Ωστόσο μόνο 39% είναι σε τυπικές μορφές απασχόλησης και 61% σε άτυπες.! «Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που η πλειονότητα των 3,5 δισ. εργαζόμενων έχουν σήμερα έλλειμμα υλικής ευημερίας και οικονομικής ανασφάλειας, ενώ πάνω από το 25% ζουν σε ακραία ή μέτρια φτώχεια, λόγω άνισης κατανομής εισοδήματος».!! (βλ.Γ.Τόλιος, 2021, ‘Ψηφιακή Εποχή’, εκδ. Τόπος, σελ.188) Κατά συνέπεια τα ταξικά μηνύματα της «Πρωτομαγιάς», αγγίζουν την πλειοψηφία του πλανήτη μαζί και της Ελλάδας, ενώ αποκτούν ιδιαίτερη σημασία σε συνθήκες «βίαιης ψηφιοποίησης» λόγω της πανδημίας!!

Πρωτομαγιά και επικαιροποίηση αιτημάτων

Η φετινή Πρωτομαγιά, βρίσκει τους εργαζόμενους στη χώρας μας ιδιαίτερα «πιεσμένους».! Από τη μια τα προβλήματα της πανδημίας και από την άλλη, η αξιοποίησης της ως «παράθυρο ευκαιρίας» από την κυβέρνηση, για την επιβολή επαχθών ρυθμίσεων σε βάρος τους. Η αποδοκιμασία και αντίσταση στις νέες αντεργατικές ρυθμίσεις (κατάργηση 8ωρου και εφαρμογή 10ωρης εργασίας, ατομικές συμβάσεις εργασίας, δραστικός περιορισμός απεργίας και συνδικαλιστικής δράσης), πρέπει να συνδυαστούν με ανάδειξη προωθημένων αιτημάτων που σχετίζονται με τη ψηφιοποίηση!

Κεντρικό αίτημα, η άμεση μείωση του χρόνου εργασίας στις 6 ώρες την ημέρα και 30 ώρες συνολικά τη βδομάδα, χωρίς μείωση μισθών, για αύξηση της απασχόλησης και μείωση ανεργίας. Συλλογικές συμβάσεις και αυξήσεις μισθών ανάλογα με αύξηση της παραγωγικότητας, αύξηση κοινωνικών δαπανών ιδιαίτερα για υγεία, παιδεία, πρόνοια. Μέτρα προστασίας των εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες, διασφάλιση θεμελιωδών εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, έλεγχο ασυδοσίας ψηφιακών πολυεθνικών. Ανάπτυξη και διάχυση ψηφιακών τεχνολογιών στην οικονομία, με βάση ένα πρόγραμμα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης για κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Παροχή δωρεάν Ιντερνετ σε μαθητές και σπουδαστές, δραστική μείωση τελών κινητής τηλεφωνίας, ουσιαστική προστασία των προσωπικών δεδομένων για εξυπηρέτηση οικονομικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων από τις κυρίαρχες ελίτ, κά.

* Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ Οικονομικών, http://www.ergasianet.gr, 29.4.2021