Γράφει ο Γιάννης Τόλιος, διδάκτωρ οικονομικών

Νεοφιλελεύθερο …μαχαίρι στο Εθνικό Σύστημα Υγείας

    

Εισαγωγή

Ένα ακόμα αντιλαϊκό νομοθέτημα πέρασε από τη Βουλή η κυβέρνηση της ΝΔ, που έχει κάνει …«άστρο της Βηθλεέμ» το νεοφιλελεύθερο αφήγημα. Αφού ψήφισε την άνοιξη του 2022 τη διάλυση της δημόσιας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (ΠΦΥ) με το λεγόμενο «προσωπικό γιατρό» (απειλώντας με πρόστιμα τους πολίτες που δεν εγγράφονται), τώρα «βάζει χέρι» στην δευτεροβάθμια νοσοκομειακή φροντίδα υγείας, ιδιωτικοποιώντας υπηρεσίες νοσοκομείων και υποχρεώνοντας τους πολίτες να επωμιστούν τα βάρη ….και όποιος αντέξει! Στην ουσία επιστρέφει σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας της δεκαετίας ’70 πριν τη δημιουργία του ΕΣΥ. Ήδη στο νέο Προϋπολογισμός 2023 που θα πάει για ψήφιση στη Βουλή τέλος του χρόνου, έχει βγάλει … το μαχαίρι των περικοπών στις δαπάνες υγείας και δωρεάν περίθαλψη, όπως σε άλλες κοινωνικές δαπάνες (παιδεία, πρόνοια, κλπ) για εξασφάλιση «πρωτογενών πλεονασμάτων».!

1.Τι ψήφισε η κυβέρνηση. Ποιους βλάπτει και ποιους ωφελεί

Αν κάτι έδειξε η πανδημία, ήταν η επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης του ΕΣΥ που σήκωσε αποκλειστικά σχεδόν το βάρος στήριξης των πολιτών, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα που …απείχε! Κατά συνέπεια θα περίμενε κανείς μια ενίσχυση του σε υγειονομικό προσωπικό και κατάλληλες υποδομές για εξασφάλιση παροχής αναγκαίων υπηρεσιών σε όλους τους πολίτες. Ήδη το ΕΣΥ, λόγω των μνημονιακών περικοπών έχει σήμερα πάνω από 45.000 κενές οργανικές θέσεις, ενώ 30.000 εργαζόμενοι είναι σε ελαστικές σχέσεις εργασίας (συμβασιούχοι, επικουρικοί, κλπ). Αποτέλεσμα των δυσλειτουργιών του ΕΣΥ, είναι οι λίστες αναμονής για επισκέψεις σε θεράποντες γιατρούς και χειρουργεία. Από την άλλη οι δημόσιες δαπάνες βαίνουν συνεχώς μειούμενες. Στο νέο Προϋπολογισμό, από 5,6 δις το 2022 προβλέπονται σε 5,2 δις το 2023. Η κυβέρνηση στο όνομα των πρωτογενών πλεονασμάτων και της ευρωπαϊκής στρατηγικής της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών υγείας, ανοίγει το δρόμο στην εμπορευματοποίησης τους σε όφελος του ιδιωτικού τομέα υγείας.

Ειδικότερα με την ψήφιση του Ν/Σ στις αρχές Δεκέμβρη 2022, προωθεί ουσιαστικά την κατάργηση της «πλήρους αποκλειστικής απασχόλησης γιατρών στα δημόσια νοσοκομεία» και ανοίγει την πόρτα της μερικής απασχόλησης γιατρών, που εκτός από part-time εργασία στα νοσοκομεία θα μπορούν παράλληλα να έχουν τα ιδιωτικά τους ιατρεία (ή χειρουργεία σε ιδιωτικές δομές υγείας), όπως και αντίστροφα την είσοδο ιδιωτών γιατρών με μερική απασχόληση στα δημόσια νοσοκομεία. Το μέτρο μάλιστα προβάλλεται ως δυνατότητα ενίσχυσης του εισοδήματος των γιατρών. Ωστόσο μια τέτοια ρύθμιση, εκτός από τις πρακτικές δυσκολίες μετακίνησης ενός γιατρού από το νοσοκομείο στο ιδιωτικό ιατρείο και αντίστροφα, υποβαθμίζει την ιατρική φροντίδα παρακολούθησης των ασθενών στα νοσοκομεία και από την άλλη ανοίγει την πόρτα διοχέτευσης πελατών στον ιδιωτικό τομέα, αυξάνοντας το κόστος υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς. Δηλ. η δωρεάν υγεία …’καπούτ’ όπως θάλεγαν οι γερμανοί.!

Μεγάλοι κερδισμένοι θα είναι τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και οι επιχειρηματικοί όμιλοι υγείας, καθώς και κάποιοι μεγαλογιατροί και καθηγητές ΑΕΙ, που θα πουλούν ακριβά τις υπηρεσίες τους σε όσους έχουν να πληρώσουν. Από την άλλη οι νοσοκομειακοί γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό στα δημόσια νοσοκομεία, εκτός από τους χαμηλούς μισθούς θα έχουν αυξημένο φόρτο δουλειάς, εξάντληση ψυχικού αποθέματος φροντίδας, που μοιραία θα λειτουργεί σε βάρος της εξυπηρέτησης των ασθενών, οι οποίοι παράλληλα θα ταλαιπωρούνται και από τις λίστες αναμονής. Έτσι η δημόσια υγεία υποβαθμίζεται, το ΕΣΥ ουσιαστικά απαξιώνεται και αυξάνουν οι ανισότητες στην παροχή υπηρεσιών υγείας σε βάρος κυρίως των λαϊκών στρωμάτων.

2.Οι συλλογικοί φορείς των υγειονομικών κατά της απαξίωσης του ΕΣΥ

Δεν είναι τυχαίο που υπήρξε καθολική καταδίκη του σχετικού νομοθετήματος από τις χιλιάδες νοσοκομειακούς γιατρούς και τα συλλογικά τους όργανα (ΕΙΝΑΠ, ΟΕΝΓΕ, ΠΟΕΔΗΝ, ΠΙΣ, ΙΣΑ και Ενώσεις Νοσοκομειακών Γιατρών σε όλες τις μεγάλες πόλεις), οι οποίες εκφράστηκαν με τις τελευταίες απεργιακές κινητοποιήσεις και οι οποίες φυσικά δεν πρόκειται σταματήσουν. Ακόμα και συνδικαλιστές, καθώς και δημόσια πρόσωπα που πρόσκεινται στην κυβέρνηση, έχουν ταχτεί κατά των νέων ρυθμίσεων, που σπρώχνουν τους γιατρούς του δημοσίου να ασκούν ιδιωτικό έργο για να επιβιώσουν. Η κυβέρνηση αγνόησε πλήρως τη γνώμη των νοσοκομειακών γιατρών που από την αρχή εξέφρασαν τις κάθετες αντιρρήσεις τους. Ταυτόχρονα οι νοσοκομειακοί γιατροί είναι αγανακτισμένοι με τις ψεύτικες υποσχέσεις του πρωθυπουργού Κ.Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, για αύξηση μισθών 10%. Οι αμοιβές σήμερα προσδιορίζονται με βάση το νόμο 4472/2017, ο οποίος όμως κρίθηκε αντισυνταγματικός από το ΣτΕ και τον Άρειο Πάγο και υποχρεώνει την κυβέρνηση να επαναφέρει τους μισθούς στα επίπεδα του 2009, οι οποίες και πάλι δεν αναπληρώνουν τις απώλειες εισοδήματος της τελευταίας δεκαετίας. Απ’ όπου κι αν το δεις, η κυβέρνηση βήμα-βήμα διαλύει το ΕΣΥ. Όμως λογαριάζει χωρίς τον «ξενοδόχο», τους υγειονομικούς, τους ασθενείς και γενικά χρήστες υπηρεσιών υγείας και συνολικά τον ελληνικό λαό.

3.Σύγχρονο αποκλειστικά δημόσιο δωρεάν σύστημα υγείας

Η απάντηση στις προσπάθειες διάλυσης του ΕΣΥ είναι η αγωνιστική διεκδίκηση, για λήψη άμεσων μέτρων στήριξης του ΕΣΥ, με αύξηση δημοσίων κονδυλίων κάλυψης των αναγκών σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και σύγχρονες υποδομές. Άμεση αύξηση αποδοχών που η αγοραστική τους δύναμη συρρικνώνεται από τον υψηλό πληθωρισμό και τις μακροχρόνιες μνημονιακές περικοπές, καθώς και κατάργηση της επιβάρυνσης των ασθενών σε βασικά φάρμακα. Στρατηγικό στόχος, μιας πραγματικά φιλολαϊκής πολιτικής στην υγεία, πρέπει κατά τη γνώμη μας να είναι, ένα δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας, με ελεύθερη πρόσβαση όλων των πολιτών σε αυτό.

(*) Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ Οικονομικών