Το σκάνδαλο Luxembourg Leaks

Ρεπορτάζ: Νικόλας Λεοντόπουλος, Κώστας Εφήμερος
Υποστήριξη: Σ.Σβανάς, Μ.Αρετάκη, Ε.Κοσμά.

Coca-Cola Zero Tax - μέσα σε μια ανατριχιαστική σιωπή των μίντια

Ποιο είναι πιο σκανδαλώδες; Το ότι η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική διαπρέπει στη φοροαποφυγή ή ότι σχεδόν σύμπαντα τα ελληνικά ΜΜΕ επιλέγουν να αποσιωπήσουν τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στα LuxLeaks;

 

Από σήμερα το πρωί γνωρίζουμε ότι η Coca-Cola HBC, πιθανότατα η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική, είναι η επόμενη στη σειρά ελληνικών συμφερόντων εταιρειών (μετά το EFG Group του Ομίλου Λάτση, και τη Wind Hellas) που χρησιμοποίησαν το μηχανισμό της ελεγκτικής εταιρείας PwC ώστε να φοροαποφεύγει μέσω Λουξεμβούργου.

Η αποκάλυψη αναρτήθηκε από το ICIJ (τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων) στη σελίδα των Luxembourg Leaks, μαζί με τα σχετικά έγγραφα που τεκμηριώνουν τη φοροαποφυγή - και τα οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Η Coca Cola HBC (Hellenic Bottling Company) είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμφιάλωσης προϊόντων της Coca-Cola στον κόσμο (η μεγαλύτερη στην Ευρώπη), με πελάτες 585 εκατομμύρια ανθρώπους σε 28 χώρες. Θυγατρική της κατά 100% είναι η γνωστή μας 3Ε (άλλοτε «Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως»). Η μητρική εταιρεία ιδρύθηκε το 1969 στην Ελλάδα και ακόμα ελέγχεται από τις οικογένειες Δαυίδ και Λεβέντη.

Από την Ελλάδα στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους μέσω Λουξεμβούργου

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Χάρη Καρανίκα, του μοναδικού Έλληνα δημοσιογράφου που συνεργάζεται με το ICIJ, στα σημερινά NEA, στο κέντρο του δικτύου, μεταξύ Ελλάδας και Βρετανικών Παρθένων Νήσων, βρίσκονται δύο εταιρείες με έδρα το Μεγάλο Δουκάτο, οι Boval και Kar-Tess Holding, μέτοχοι αμφότερες της Coca-Cola 3E, θυγατρικής της Coca-Cola ΗBC στην Ελλάδα.

Μέχρι το 2010, οι εταιρείες με έδρα το Λουξεμβούργο μπορούσαν να απολαμβάνουν ένα καθεστώς εκτεταμένης φοροαπαλλαγής, βάσει ενός περιβόητου νόμου του 1929, ο οποίος αποτέλεσε διαχρονικά το ισχυρότερο κίνητρο μετοίκησης των εταιρειών στο Μεγάλο Δουκάτο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως αναφέρει το ρεπορτάζ των ΝΕΩΝ, οι δύο εταιρείες υφίστανται στο Λουξεμβούργο στο πλαίσιο του καθεστώτος του 1929: η μεν Boval από τη δεκαετία του '70 και η Kar-Tess από τη δεκαετία του '80. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει ότι επί 40 χρόνια χρησιμοποιούν το φοροπαράδεισο του Λουξεμβούργου. Αν το δει κανείς ανάποδα, σημαίνει πως επί 40 χρόνια το ελληνικό δημόσιο χάνει φόρους...

Αλλά το 2010 το καθεστώς αυτό, υπό την πίεση εταιρειών και κρατών που κατήγγειλλαν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, καταργήθηκε. Οι εταιρείες του ομίλου της CCHBC βρέθηκαν ξαφνικά σε μια πρωτοφανή για τις ίδιες κατάσταση: σε καθεστώς κανονικής φορολόγησης, σαν να ήταν κοινοί θνητοί. Όπως και σε εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις, το πρόβλημα ανέλαβε να επιλύσει η PcW, επινοώντας ένα σχήμα που στόχο του είχε να αποφύγει τη φορολόγηση των εταιρειών τόσο στην Ελλάδα (με 25%) όσο και στο Λουξεμβούργο (με 15%).

 

Για να γίνει αυτό, επιλέχθηκε μια στρατηγική σε σειρά βημάτων με αντικείμενο τη μεταφορά συνολικά 159 εκατομμυρίων ευρώ και σκοπό την καταβολή των λιγότερων δυνατόν (ή μηδενικών;) φόρων. 

Πρώτο βήμα, μία κίνηση κεφαλαίων από την Ελλάδα στο Λουξεμβούργο ύψους 59 εκατομμυρίων ευρώ, προτού εκπνεύσει το καθεστώς φοροαπαλλαγής. Η μεταφορά απέφυγε την καταβολή φόρων στη χώρα προέλευσης βάσει της Συμφωνίας Διπλής Φορολόγησης και δεν φορολογήθηκε στο Λουξεμβούργο βάσει του καθεστώτος του 1929.

Στο Δ.Σ. της Kar-Tess το 2009 εμφανίζονταν οι Γιώργος Δαυίδ και Αναστάσιος Λεβέντης (οι ηγέτες δηλαδή της ελληνικής Coca-Cola), δηλώνοντας ως έδρα το Λάγος της Νιγηρίας. (Η οικογένεια Λεβέντη έχει δεσμούς με τη Νιγηρία από το 1920).  

Τον Μάιο του 2009, οι Γενικές Συνελεύσεις των δύο εταιρειών αποφάσισαν να απεκδυθούν των προνομίων που τους έδινε ο νόμος του 1929 και να υπαχθούν σε ένα καθεστώς κανονικής φορολόγησης. Αυτό σήμαινε πως στο εξής θα πλήρωναν κανονικά τους φόρους τους; Όχι ακριβώς...

Τον Ιούλιο του 2009, η PwC υποβάλλει τη φορολογική της πρόταση προς τις αρχές και η συμφωνία εγκρίνεται αυθημερόν! Ακολουθεί η δεύτερη κίνηση κεφαλαίων από το Λουξεμβούργο προς τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (τις γνωστές BVI) που βαπτίστηκαν τόκος από υφιστάμενο δάνειο από τη Lavonos (βλέπε γράφημα) ώστε και πάλι να αποφευχθεί η φορολόγησή τους.

Τελευταίο βήμα: Συστήνεται μία νέα εταιρεία στην Κύπρο με το ίδιο όνομα (Boval) και μεταφέρονται οι μετοχές της Boval Λουξεμβούργου σε αυτήν. Στο εξής, οι διανομές μερισμάτων στην κυπριακή Boval Ltd θα απαλλάσσονταν από την παρακράτηση φόρου.

Με άλλα λόγια, το Λουξεμβούργο κατάργησε επισήμως το καθεστώς φοροπαλλαγής και την ίδια ώρα, με συνεργό την PwC, από την πίσω πόρτα εγκαθίδρυσε ένα νέο αντίστοιχο καθεστώς.

Όσο για την ελληνική πολευθνική και τους επιχειρηματίες που τη διοικούν, αφού παραιτήθηκαν με τη βούλα όλων των φορολογικών τους προνομίων, με συνεργό την PwC και τις αρχές του Δουκάτου, επέστρεψαν στο καθεστώς από το οποίο υποτίθεται παραιτήθηκαν... Coca-Cola Zero Tax....

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Καρανίκα, πηγές από τη Γενική Διεύθυνση Φορολόγησης και Τελωνειακής Ενωσης της Κομισιόν ανέφεραν ότι ενδιάμεσες εταιρείες, οι οποίες δηλαδή παρεμβάλλονται ανάμεσα σε άλλες με μόνο σκοπό τη φορολογική ελάφρυνση, "θα μπορούσαν να αγνοηθούν και η φορολόγηση να εφαρμοστεί ωσάν οι εταιρείες να συνδέονται απευθείας μεταξύ τους. Σαν να έχουν, δηλαδή, απευθείας σχέση".

Η Κομισιόν, έστω χωρίς την ευθύνη μιας δήλωσης on-the-record, πετάει το μπαλάκι στις ελληνικές αρχές. Και το ερώτημα που τίθεται είναι προφανές: Το Υπουργείο Οικονομικών θα αναλάβει δράση απέναντι στην ελληνικών συμφερόντων εταιρεία ώστε τα κεφάλαια που έφυγαν από την Ελλάδα (τουλάχιστον αυτά των εν λόγω συμφωνιών) να φορολογηθούν όπως πρέπει;

Το πραγματικό σκάνδαλο: Η ανατριχιαστική σιωπή των μίντια

Ποιο είναι όμως το μεγαλύτερο «σκάνδαλο»; Το ότι το ότι η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική διαπρέπει στη φοροαποφυγή ή ότι σύμπαντα τα ελληνικά ΜΜΕ επιλέγουν να αποσιωπήσουν το γεγονός;

Η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, που είναι ο αποκλειστικός συνεργάτης στην Ελλάδα του ICIJ, στη δημοσίευση των LuxLeaks, παρότι είχε κατ’αποκλειστικότητα το θέμα, το χειρίστηκε ως εξής: Στην πρώτη της σελίδα, αντί το θέμα να είναι πρώτο, όπως θα άρμοζε σε μία διεθνή και εθνική αποκλειστικότητα, είναι θαμμένο στον πάτο της σελίδας με έναν τίτλο από τον οποίο λείπει εντελώς κάθε αναφορά στην Coca-Cola. Ο τίτλος, σκέτο-αίνιγμα, αναφέρει:

Luxembourg Leaks: H ελληνική «παροικία» στο Λουξεμβούργο και η σκληρή απάντηση των Γερμανών

Και ενώ ΤΑ ΝΕΑ σαμποτάρουν την ίδια τους την αποκλειστικότητα, οι υπόλοιπες εφημερίδες επιλέγουν αν αποσιωπήσουν πλήρως την αποκάλυψη της προηγούμενης ημέρας: ότι το EFG Group του Ομίλου Λάτση και η Wind ήταν ανάμεσα στις «ελληνικές» εταιρείες που έχουν εμπλοκή στην υπόθεση LuxLeaks.

Απο το σύνολο του ημερήσιου τύπου ούτε μία δεν ανέφερε το EFG Group στο πρωτοσέλιδό της. Υπήρξαν δύο μόλις εξαιρέσεις που αναφέρθηκαν μεν στην υπόθεση LuxLeaks -η «Εστία» και η Εφημερίδα των Συντακτών- αλλά ούτε αυτές αναφέρθηκαν στο πρωτοσέλιδό τους στα ονόματα των ελληνικών εταιρειών. 

Και η Coca-Cola; Τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης περιορίστηκαν σε χλομές αναφορές στο ρεπορτάζ. Μέσα ενημέρωσης που καθημερινά ανεβάζουν εκατοντάδες ποστ, δεν βρήκαν χώρο για ένα τόσο μεγάλο και διεθνές θέμα - κι ας αφορούσε τη μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική.

Όπως έχουμε ξαναγράψει στο ThePressProject, η Coca-Cola HBC αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους διαφημιζόμενους στην Ελλάδα (όπως και διεθνώς το αντίστοιχο αμερικάνικο brand) ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνει ένα είδος ευρύτερης ασυλίας, που ίσως να συνδέεται και με το στάτους των Ελλήνων ιδιοκτητών της και ιδίως του κ. Γεώργιου Δαυίδ.

Με τον ίδιο τρόπο που σήμερα τα ελληνικά ΜΜΕ προσποιούνται ότι η υπόθεση φοροαποφυγής της Coca-Cola δεν υπάρχει, μερικούς μήνες νωρίτερα αποσιώπησαν, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, το μποϊκοτάζ που οι εργαζόμενοι κήρυξαν εναντίον της εταιρείας εξαιτίας των απολύσεων και του κλεισίματος παραγωγικών μονάδων.

Τέλος, η ίδια η εταιρεία, προσέφυγε στα δικαστήρια ζητώντας προσωρινή διαταγή προκειμένου να σταματήσει το μποϊκοτάζ. Έως τώρα, η ελληνική δικαιοσύνη έχει απορρίψει το αίτημά της.

© ThePressProject | Νικόλας Λεοντόπουλος

Αναδημοσίευση από  LUXLEAKS