ΤΡΙΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ANTE PORTAS 

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

της Νάντιας Βαλαβάνη

Δημοσιεύτηκε στην ΑΥΓΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 21.10.2012

            Αυτή τη βδομάδα συζητήθηκε με τη διαδικασία του «επείγοντος» στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, ένα εξαιρετικά σημαντικό νομοσχέδιο με τίτλο-σιδηρόδρομο και τέσσερα σημαντικά άρθρα. Η πληροφόρηση για τις βασικές διατάξεις και συνέπειες του είναι ζωτικής σημασίας: Aπό κοινού με το υπό εκκόλαψη νομοσχέδιο για τα «μέτρα» και το νόμο πλέον, εδώ και ένα μήνα, «περί ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών», ουσιαστικά ολοκληρώνει το τρίπτυχο ενός Τρίτου Μνημόνιου κι ενός Δεύτερου Μεσοπρόθεσμου.

Εδώ θ’  ασχοληθούμε με την κύρια αποστολή του (Άρθρα Δεύτερο και Τρίτο): Την πλήρη αποχώρηση της Ελληνικής Δημοκρατίας από το σύνολο των δημόσιων επιχειρήσεων και της δημόσιας περιουσίας.

     Αποχώρηση του Δημόσιου από τις επιχειρήσεις του

         Με το Δεύτερο Άρθρο επικυρώνεται η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου με την οποία καταργείται το ελάχιστο ποσοστό του Ελληνικού Δημόσιου σε ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ, ΟΔΙΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΛΤΑ, στους Οργανισμούς Λιμένος Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου, Πατρών και Ραφήνας. Αυτές οι στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις και τα λιμάνια θα μπορούν να παραχωρηθούν πλέον πλήρως απ’ το ΤΑΙΠΕΔ στο μεγάλο διεθνές κι ελληνικό κεφάλαιο με πώληση για τις επιχειρήσεις ή 99χρονη μίσθωση για τα λιμάνια, μαζί με τα οποία παραχωρείται και ολόκληρη η παραλιμάνια ζώνη!

Αποτέλεσμα; Όχι απλώς το κυριολεκτικό ξεπούλημα των «χρυσαφικών» της δημόσιας περιουσίας, καθώς η μετοχική βάση αυτών των εταιρειών χάρη στην, προκαλούμενη από την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης, ύφεση και την υποτιμητική κερδοσκοπία έχει υποχωρήσει μεταξύ 2010 και 2012 από 30-70%. Όχι απλώς η συρρίκνωση των επιχειρήσεων, οι απολύσεις, η δημιουργία πολλών ταχυτήτων παροχής υπηρεσιών σε βάρος των απομακρυσμένων περιοχών και της υπαίθρου ή η αύξηση των τιμολογίων και πολλά προβλήματα ασφάλειας, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία από την ιδιωτικοποίηση τέτοιων επιχειρήσεων. Η μεγαλύτερη ζημιά θα προέλθει από τη δραστική μείωση της ικανότητας οικονομικής παρέμβασης και στρατηγικού σχεδιασμού του κράτους. Επιχειρείται ο ακρωτηριασμός  της ικανότητας μιας αυριανής κυβέρνησης που δε θα δεσμεύεται  από τα σύμφωνα με την Τρόικα, ν’ ανακόψει τη σημερινή πορεία καταστροφής της χώρας και να σχεδιάσει μια ευρεία παρέμβαση παραγωγικής ανασυγκρότησης και αναδιανεμητικής πολιτικής φιλικής στο περιβάλλον και στον εργαζόμενο άνθρωπο.

                    Παραπλάνηση με κάθε επισημότητα

            Η αιτιολογική έκθεση «πιάνεται στα πράσα» να παραπλανά ως προς τον βασικό αιτιολογικό ισχυρισμό της ότι έτσι ρυθμίζεται περίπου «εξαναγκαστικά» το επείγον θέμα των «ειδικών μετοχών» του Ελληνικού Δημοσίου (golden shares) στις υπό ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεις  και αντιμετωπίζεται το προβληματικό της συμβατότητας αυτών των μετοχών «με την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων» στο «ενωσιακό δίκαιο». Τα μετοχικά ποσοστά του δημοσίου στις ελληνικές επιχειρήσεις, ωστόσο, είτε μικρότερα είτε μεγαλύτερα του 50%, δεν είναι golden shares, δηλ. δεν επισύρουν ειδικά προνόμια πέρα απ’ αυτά που τους δίνει το, διαφορετικό κατά περίπτωση, ύψος τους. Κι ο μακρύς κατάλογος καταδικαστικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε βάρος άλλων χωρών, που παρατίθεται για να «πείσει» για το «αναπόφευκτο», αφορά κυρίως περιπτώσεις «ειδικών μετοχών». Με άλλα λόγια, κάθε άλλο παρά «αιτιολογεί» μια «αναγκαστική» έξοδο του δημοσίου από τη δημόσια περιουσία.

Η ουσία είναι ότι καταστρατηγείται αδιάντροπα, αντιθέτως, το άρθρο 106 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει τη συμμετοχή του κράτους στις στρατηγικής σημασίας κοινωφελείς επιχειρήσεις που «έχουν χαρακτήρα μονοπωλίου ή ζωτική σημασία για την αξιοποίηση των πηγών του εθνικού πλούτου ή έχουν ως κύριο στόχο την παροχή υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο».

   «Τουριστικό-Παραθεριστικό Χωριό»: Εισαγωγή ιδιωτικής χωροταξίας!

 Με τις ρυθμίσεις του Τρίτου Άρθρου για την «αξιοποίηση» της ακίνητης δημόσιας περιουσίας επιχειρείται να «λυθούν τα φρένα» στην κούρσα για την πλήρη αποξένωση του δημόσιου από την περιουσία του: Με ανυπολόγιστη ζημιά για το δημόσιο συμφέρον, το περιβάλλον και τη ζωή των ανθρώπων των τοπικών κοινωνιών. 

Εισάγεται πρωταρχικά η νέα γενική κατηγορία χρήσεων σε εκτός σχεδίου περιοχές και σε μικρούς οικισμούς υπό τον τίτλο «Παραθεριστικό-Τουριστικό Χωριό». Εδώ εκτός από κατοικίες συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά ένα σύμπαν χρήσεων: Χώροι συνάθροισης κοινού μιας καταπληκτικής γκάμας σε συνδυασμό με spa, χώρους εστίασης, αναψυχής και εμπορίου, νοσοκομεία, γήπεδα γκολφ, αθλητικά γήπεδα, εκκλησίες, μαρίνες (που είτε κατασκευάζονται, ακόμα κι αν απέχουν μόλις 1 χμ από υπάρχουσες, είτε οι μπορούν ν’  απαλλοτριωθούν!). Προβλέπεται η παραχώρηση, για αποκλειστική χρήση, αιγιαλού για 99 χρόνια, χωρίς δικαίωμα πρόσβασης των πολιτών, εφόσον αυτό «συμπεριλαμβάνεται στη σύμβαση». Επιτρέπεται για πρώτη φορά η επέκταση του αιγιαλού μέσω προσχώσεων και η αναδόμηση της ακτογραμμής της σχετικής περιοχής (!). Ανάλογες ρυθμίσεις ισχύουν για πρώτη φορά και για όχθες και παρόχθιες ζώνες λιμνών και ποταμών. Εισάγεται το δικαίωμα της «επιφάνειας» με δικαιώματα πλήρους κυριότητας, αλλά με φορολογία επικαρπίας!

Προβλέπεται για πρώτη φορά η ιδιωτική χωροταξία, ανήκουστη σε οποιαδήποτε όχι ευρωπαϊκή, αλλά απλώς οργανωμένη χώρα: Ο «επενδυτής» πρώτα αγοράζει τη δημόσια γη ή αποκτά το «δικαίωμα στην επιφάνεια», και μετά αποφασίσει τι θέλει να την κάνει! (Αλλά, πέρα απ’  όλα τ’  άλλα, η τιμή δεν έχει πάντα σχέση με τη χρήση;) Και τότε μόνο καθορίζονται οι χρήσεις γης με απλή ΚΥΑ τριών υπουργών: Σύμφωνα με τις δικές του προτιμήσεις και απαιτήσεις και ανεξάρτητα από το υπάρχον εθνικό και τα, υπό τροποποίηση μάλιστα σήμερα, περιφερειακά χωροταξικά σχέδια.

           Ευρεία απαλλοτρίωση περιουσίας ιδιωτών

Επιτρέπεται η fast track απαλλοτρίωση ζωνών ιδιωτικών εκτάσεων ευρύτερων από τη ζώνη της επένδυσης - χωρίς οποιοδήποτε περιορισμό χρήσης ή έκτασης. Και μάλιστα σε περίπτωση ματαίωσης της επένδυσης η απαλλοτριωμένη γη δεν επιστρέφεται στους (πρώην) ιδιοκτήτες της. Ο «επενδυτής» μπορεί ν’  αρχίσει να κτίζει χωρίς να έχει καταβάλλει όλο το αντίτιμο κι ενώ η υπόθεση βρίσκεται στα δικαστήρια: Σε περίπτωση που δικαιωθούν οι ιδιοκτήτες, το Δημόσιο αναλαμβάνει να  τους αποζημιώσει!

              Νομιμοποίηση όλων των αυθαιρεσιών

Οι περιβαλλοντικές κ.α. επιπτώσεις της επένδυσης δεν εκτιμώνται σε ευρύτερο γεωγραφικό/χωροταξικό πλαίσιο, αλλά μόνο για τη «δημοτική ενότητα» (ούτε καν για ολόκληρο τον Καλλικρατικό Δήμο!), στο οποίο ανήκει. Η πρόβλεψη διάνοιξης υπόγειων σηράγγων -με έξοδα του Δημόσιου- είναι μάλλον «φωτογραφική» για τη μελετούμενη υπογειοποίηση της παραλιακής ώστε να γίνει ενιαίο «οικόπεδο» το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού και η παραλία. Το Δημόσιο απαλλάσσεται από τις προθεσμίες τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών ή αλλαγών χρήσεων σε κτίρια της ιδιοκτησίας του και πρακτικά νομιμοποιούνται όλες οι αυθαίρετες κατασκευές του, προκειμένου να τα πουλήσει. Συμπεριλαμβανομένου, προφανώς, αναδρομικά και του ΙΒC, που μόλις παραχωρήθηκε αντί πινακίου φακής στη Lamda Development του Λάτση.

                  ΑΓΡΙΑ ΛΕΗΛΑΣΙΑ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ,

           ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Ο Σύλλογος Χωροτακτών και Πολεοδόμων σε πρόσφατη απόφαση του επισημαίνει πόσο βλαβερός είναι ο θεσμός του «Τουριστικού-Παραθεριστικού Χωριού» βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε βάρος των τοπικών κοινωνιών, του περιβάλλοντος και της χώρας: Αυξάνει ένα μεγάλο στοκ απούλητων σήμερα παραθεριστικών κατοικιών. Δρα ανταγωνιστικά στους υπάρχοντες εγκαταλειμμένους ή φθίνοντες παραδοσιακούς οικισμούς «εξαφανίζοντας» τους. Λεηλατεί τους πόρους, τα μέσα και τις προοπτικές μιας ήπιας και παραγωγικής τουριστικής ανάπτυξης, καθώς δημιουργεί μεγαθήρια με τεράστιες απαιτήσεις σε δίκτυα κοινής ωφέλειας, ενώ φτωχαίνει από κάθε άποψη τις τοπικές κοινωνίες, καθώς στηρίζεται στο all inclusive. Στην Ελλάδα έχουμε ήδη εμπειρία απ’  τη λειτουργία ξενοδοχείων με αυτό το σύστημα χωρίς επαφή και όφελος για τις τοπικές κοινωνίες.

Θα «εξαφανίσει» ακόμα και περιοχές NATURA, καθώς δεν προβλέπεται εξαίρεση τους… Και δε δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, καθώς σε ανάλογες περιπτώσεις (κυρίως στη Γαλλία και Ισπανία, όπου εφαρμόστηκε, απέτυχε πλήρως και εγκαταλείφθηκε), μέχρι και οι εργαζόμενοι είναι κυρίως Πολωνοί ή Εσθονοί, αμοιβόμενοι με τις εργατικές συμβάσεις των χωρών τους. Σήμερα η κυβέρνηση της Ισπανίας προσπαθεί να πουλήσει τις εγκαταλειμμένες πλέον απέραντες εκτάσεις-φαντάσματα παραθεριστικών χωριών-κατοικιών, που στάθηκαν και η αφορμή για να σπάσει η στεγαστική «φούσκα» 700.000 τέτοιων απούλητων κατοικιών και να ξεσπάσει η συνεπακόλουθη τραπεζική κρίση.

             ΣΤΕΡΗΣΗ ΜΕΣΩΝ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ

                         ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΓΓΥΟΔΟΣΙΑΣ

Ο σχεδόν ψυχαναγκαστικός προσανατολισμός στα ενδιαφέροντα και συμφέροντα του «επενδυτή»  φροντίζει ώστε αυτά να κατισχύουν ως «εθνικό συμφέρον» έναντι οποιουδήποτε άλλου σχεδιασμού ή δημόσιου ή ιδιωτικού συμφέροντος. Το κράτος στερείται από τα αναγκαία μέσα για την άσκηση της δημοκρατικής δημόσιας εξουσίας και των λειτουργιών του. Αυτό σημαίνει αποδυνάμωση της εσωτερικής κυριαρχίας του, σύμφωνα και με γνωμοδοτήσεις Συμβούλων Επικρατείας (Δεγλερής, Καραμανώφ).

Υπάρχει και άλλη, εξίσου κρίσιμη, πτυχή: Η εμμονή της κυβέρνησης να εγκλωβίσει ανεπίστρεπτα το σύνολο της δημόσιας περιουσίας στο ΤΑΙΠΕΔ – γιατί με το Τέταρτο Άρθρο περνάει στο δημόσιο και το σύνολο της ακίνητης περιουσίας όλων των ΝΠΔΔ, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης νοσοκομείων, Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης κ.α. -, δεν παραβιάζει μόνο προφανείς συνταγματικές επιταγές.  Με αυτόν τον τρόπο το ΤΑΙΠΕΔ μετατρέπεται σε έτοιμη δεξαμενή και μηχανισμό εγγυοδοσίας, αυτή που ζητούσαν για τη χώρα τους οι Φινλανδοί - αλλά για το σύνολο των δανειστών. Έτσι επιχειρούν να προκαταλάβουν μια αυριανή απελευθέρωση της χώρας από Μνημόνια και Μεσοπρόθεσμο. 

Ας ενημερώσουμε παντού τους εργαζόμενους και τις τοπικές κοινωνίες, τι συντελείται κάτω απ’  τη μύτη τους. Για να δημιουργηθεί προστατευτική ασπίδα απέναντι σε σχεδιασμούς τέτοιων θηριωδών προεκτάσεων, που κι εμείς οι ίδιοι δεν τους έχουμε συλλάβει ακόμα σε όλη τους την έκταση.