Σύγχρονα θέματα
"περιβάλλον"

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Τριαντάφυλλος Αλμπάνης,
Καθηγητής Τεχνολογίας Ελέγχου και Προστασίας Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Δύο είναι τα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα για την περιοχής των Ιωαννίνων που απαιτούν συνεχή φροντίδα και προστασία: η διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων και η προστασία της λίμνης.

1.  Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων - ΧΥΤΑ

     Ο Χώρος Ενταφιασμού Στερεών Απορριμμάτων στη Δουρούτη που λειτουργεί στο όρια μεταξύ των Δήμων Ιωαννίνων και της Πανεπιστημιούπολης Ιωαννίνων δέχεται σχεδόν το σύνολο των στερεών απορριμμάτων του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.

     Η λειτουργία της χωματερής με τους όρους που γίνεται σήμερα αποτελεί ντροπή για τον πολιτισμό μας. Έχει προκαλέσει και συνεχίζει να προκαλεί σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος της περιοχής, με τη ρύπανση της ατμόσφαιρας και των υπόγειων υδάτων.

     H γεωλογική και μορφολογική διαμόρφωση του χώρου της Περιστεράς Δουρούτης και οι επικρατούσες κλιματολογικές συνθήκες συμβάλουν ώστε όλες οι αέριες εκπομπές ρύπων και οι υδατικές εκροές της χωματερής να μεταφέρονται προς την Πανεπιστημιούπολη, το Γ.Π.Π. Νοσοκομείο Ιωαννίνων και την Κοινότητα Νεοχωρόπουλου, κατά της διάρκεια του 66% των ημερών του χρόνου.

     Μέχρι σήμερα και με ευθύνη της Δημοτικής αρχής δεν τηρούνται οι απαιτούμενοι όροι υγειονομικής ταφής.

• Τα απορρίμματα καλύπτονται ανεπαρκώς από ακατάλληλο υλικό η από σκουπίδια παρελθόντων ετών.

• Η ανεξέλεγκτη απόρριψη των ζωικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων και της λυματολάσπης του Βιολογικού καθαρισμού της πόλης, χωρίς καμιά έγκριση και μελέτη, συνεχίζει να επιδεινώνει την ήδη απαράδεκτη κατάσταση με αποτέλεσμα η αποπνικτική ατμόσφαιρα να καθιστά προβληματική την λειτουργία του Πανεπιστημίου, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων αλλά και την διαβίωση των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής ενώ πάντα υπάρχει εν δυνάμει ο κίνδυνος ανάφλεξης του παραγόμενου βιοαερίου με όλες τις καταστροφικές συνέπειες πιθανές.

     Τα προβλήματα αυτά έχουν πλήρως καταγραφεί και αναδειχθεί επιστημονικά .Η χωματερή Δουρούτης αποτελεί μεταβατική λύση τρέχουσας ανάγκης που απαιτεί έναρξη έργων αποκατάστασης του υποβαθμισμένου περιβάλλοντος με συνεχή παρακολούθηση.

     Αποτελεί τεράστια πολιτική ευθύνη η αδικαιολόγητη καθυστέρηση της χωροθέτησης και κατασκευής των απαιτούμενων ΧΥΤΑ στην περιοχής μας. Αποτέλεσμα αυτού είναι να βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της διαδικασίας που στη καλύτερη των περιπτώσεων απαιτεί 4 χρόνια. Σε ολόκληρη την διαδικασία για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ η δημοτική αρχή είναι απούσα επικαλούμενη ότι είναι αρμοδιότητα της περιφέρειας παρότι ο δήμος είναι ο βασικός υπεύθυνος για τον μεγαλύτερο όγκο σκουπιδιών.

     Η απουσία του Δήμου Ιωαννιτών όλα αυτά τα χρόνια από τις διαδικασίες χωροθέτησης και αποφυγή ανάληψης ευθύνης καταδεικνύει το μέγεθος της ανευθυνότητας και εμπαιγμού των πολιτών.

Για το περιορισμό των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί θα απαιτήσουμε και θα συμβάλουμε σε μια σειρά σημαντικών μέτρων και έργων:

1. Την άμεση προκήρυξη της μελέτης της Β΄ Φάσης του Σχεδίου Χ.Υ.Τ.Α. της διαχειριστικής ενότητας του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων

2. Την συμμετοχή του Δήμου στην υλοποίηση του έργου προωθώντας την διαλογή των απορριμμάτων και την κατασκευή Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΗ) καθώς και ειδικού χώρου για την διαχείριση τοξικών απορριμμάτων.

3. Την κατασκευή και λειτουργία σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας με καύση βιοαερίου από τα απορρίμματα.

4. Την άμεση αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της διαχείρισης των ζωϊκών και κτηνοτροφικών αποβλήτων.

5. Την αυστηρή τήρηση του κανονισμού λειτουργίας της «Χωματερής» και την συνεχή περιβαλλοντική παρακολούθηση της λειτουργίας της.γαι όσο χρονικό διάστημα απαιτηθέι

6. Την άμεση εκπόνηση μελέτης για την βελτίωση της λειτουργίας της και έναρξη έργου σταδιακής περιβαλλοντικής αποκατάστασή της.

2. Λίμνη Παμβώτιδα

     Η Λίμνη Παμβώτιδα αποτελεί τον σημαντικότερο υδατικό βιότοπο του Νομού μας, ταυτισμένη με την ιστορική διαδρομή και την παράδοση της πόλης των Ιωαννίνων. Η λίμνη εκτός από σημαντικό φυσικό περιβαλλοντικό στοιχείο της περιοχής στηρίζει και την οικονομία της περιοχής συμβάλλοντας στην τουριστική ανάπτυξη και την γεωργική παραγωγή του λεκανοπεδίου.

     Η καταστροφή και υποβάθμιση των περιβαλλοντικών παραμέτρων της λίμνης όπως εξελίχθηκαν τις τρεις τελευταίες δεκαετίες δεν φαίνεται να είναι εύκολα αναστρέψιμες. Παρόλη την λειτουργία του αποχετευτικού συστήματος της πόλης και του Βιολογικού Καθαρισμού η κατάσταση στην λίμνη συνεχίζει να είναι δραματική κατά περιόδους λόγου του ευτροφισμού.

     Η απουσία του ζωοπλαγκτονικών οργανισμών από την τροφική αλυσίδα της λίμνης δείχνει εδώ και χρόνια ότι το νερό της λίμνης είναι τοξικό για πολλούς υδρόβιους οργανισμούς γεγονός που επιτρέπει την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν, το οποίο δευτερογενώς εκλύει πλήθος τοξινών στο ήδη υποβαθμισμένο και ανοξικό (χωρίς οξυγόνο) περιβάλλον και καθιστά την εξέλιξη της λίμνης πιο προβληματική για όλους τους πληθυσμούς της.

     Αλλά σημαντικά προβλήματα της λίμνης συνεχίζουν να είναι η καταπάτηση παράκτιων περιοχών, η μεταφορά φερτών υλικών από τις τάφρους αποστράγγισης γεωργικών καλλιεργειών και άλλων δραστηριοτήτων, η μείωση της στάθμης της και η παρουσία τοξικών χημικών ουσιών. Το οικοσύστημα της λίμνης από στολίδι της πόλης έχει αφεθεί στην τύχη του, με την δημοτική αρχή να παραμένει παθητικός θεατής μη λαμβάνοντας κανένα μέτρο για την διατήρηση και αξιοποίησή του. Ο Φορέας Διαχείρισης της Λίμνης πρέπει να είναι όργανο αποφασιστικού χαρακτήρα με ουσιαστικές αρμοδιότητες με την συμμετοχή του Δήμου Ιωαννιτών ώστε να αναλάβει την διαχείριση της λεκάνης απορροής και να έχει την ευθύνη για την αποκατάσταση και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της λίμνης. Μέχρι να καταστεί αυτό δυνατό απαιτείται η λήψη μέτρων στην κατεύθυνση των πρόσφατων μελετών και προτάσεων που προέκυψαν από την συνεργασία των Δημοτικών Επιχειρήσεων ΔΕΛΙ και ΔΕΥΑΙ με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν τις παρακάτω άμεσες δράσεις:

1. Διαχείριση των υδάτων με στόχο την ελαχιστοποίηση των μεταβολών της στάθμης της λίμνης ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες.

2. Μείωση των εισροών ρυπαντικών φορτίων από τις γεωργικές καλλιέργειες.

3. Μέτρα ελέγχου και πρόληψης της διάβρωσης και μεταφοράς ιλύος με στόχο την σταθεροποίηση της στάθμης της λίμνης.

4. Βιο-διαχείριση με τον εμπλουτισμό της λίμνης με επωφελή είδη για την προώθηση της κατανάλωσης της φυτικής ύλης.

5. Οργάνωση συστήματος μόνιμης παρακολούθηση όλων των ρυπογόνων πηγών της Λεκάνης απορροής της λίμνης.

6. Διαχείριση του καλαμώνα με περιοδική εκβάθυνση και απομάκρυνση καλαμιών ιλύος.

7. Αποκατάσταση της υδραυλικής επικοινωνίας με την λίμνη του τμήματος που έχει αποκοπεί με το ανάχωμα Περάματος- Αμφιθέας.

8. Προστασία της λίμνης από τα ανεξέλεγκτα και ελεγχόμενα μπαζώματα με την οριστική της οριοθέτηση.

9. Βελτίωση του δικτύου όμβριων υδάτων και τακτικός καθαρισμός των τάφρων της Λαγκάτσας και Καστρίτσας ώστε στη λίμνη να καταλήγουν όσο το δυνατό πιο καθαρά νερά.

Ιωάννινα 26-7-2006

Τριαντάφυλλος Αλμπάνης είναι δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο Ιωαννιτών
με την παράταξη "Συνεργασία για την Αλλαγή"